Press "Enter" to skip to content

Γαλλικές εκλογές: στο υπεριώδες πολιτικό φάσμα

Μία από τις πιο παράξενες γαλλικές εκλογές της σύγχρονης εποχής διεξήχθη στην εξαγωνική χώρα πριν περίπου δύο εβδομάδες, τη χώρα του διαφωτισμού και την 5η ισχυρότερη οικονομία του κόσμου. Εκλογές υπό τη διαρκώς αυξανόμενη αβεβαιώτητα για το μέλλον της χώρας, την οικονομία και πάνω απ’ όλα τις συνθήκες ζωής του λαού. Το 2017 απέχει περισσότερο από 30 χρόνια από τα “ένδοξα 30”, δηλαδή τις 3 δεκαετίες μεταξύ 1945 και 1975, που η ευμάρεια χαρακτήριζε τις πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις στη μεγαλύτερη χώρα της Δυτικής Ευρώπης. Οι “μαγικές λύσεις” του παρελθόντος δεν υπάρχουν πια και ο γαλλικός λαός πρέπει να βρει διέξοδο.

Η Γαλλία είναι μια χώρα που υπήρξε πραγματική οικονομική υπερδύναμη και πάνω απ’όλη κυρίαρχο διεθνές πολιτιστικό κέντρο του πλανήτη. Υπήρξε σπίτι κάθε ιδέας, πνεύματος, απ’ όλες τις ηπείρους, που έβρισκε κυρίως στην πρωτεύουσα, το Παρίσι, το χώρο όπου μπορούσε να αναπτύξει το ταλέντο και τη σκέψη του. Ωστόσο, σήμερα, αυτό δεν ισχύει πια. Η Γαλλία κλείνεται περισσότερο στον εαυτό της, αρνούμενη το παρελθόν και τη μοναδικότητά της, σχεδόν νιώθοντας ντροπή και κόμπλεξ γι’αυτά.

Είναι η πρώτη φορά στην Ιστορία που στη Γαλλία, ένας τραπεζίτης γίνεται Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Ένα golden boy, χωρίς λαϊκές αναφορές, μεγαλωμένο στο δοκιμαστικό σωλήνα των χρηματιστηρίων και των τραπεζών, παίρνει στα χέρια του τα ηνία ενός βαρέος οχήματος, που κουβαλά έναν από τους πιο θαυμαστούς πολιτισμούς που γνώρισε ποτέ η ανθρωπότητα. Μοιάζει με αρρώστια, είναι παράδοξο και ανησυχητικό, αλλά σε κάθε περίπτωση είναι ιστορικό.

Πώς φτάσαμε ως εδώ; Γιατί η χώρα που φώτισε τον κόσμο με νέες, προοδευτικές ιδέες, φιλοσοφική σκέψη για την εξέλιξη της ανθρώπινης ζωής σε συμφωνία με την εξέλιξη των τεχνικών μέσων, κοιτάει πίσω στο παρελθόν; Αν θέλετε να βρείτε μια απάντηση θα πρέπει να πάτε πολλά χρόνια πίσω και να υπολογίσετε δύο βασικούς παράγοντας στη σχετικά πρόσφατη ιστορία της Γαλλίας.

Ο καταστροφέας ενός πολιτισμού, Στρατηγός De Gaulle

Ο πρώτος παράγοντας είναι ένα όνομα, Charles De Gaulle. Ο De Gaulle ήταν ένας άνθρωπος του στρατού, που διέφυγε στο Ηνωμένο Βασίλειο όταν το βόρειο τμήμα της Γαλλίας κατακτήθηκε από τη Ναζιστική Γερμανία. Ω της έκπληξης όμως, ένας φυγάς έγινε εθνικός ήρωας με το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και μερικά χρόνια αργότερα Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας. Ο De Gaulle ήταν ο άνθρωπος που έδωσε στη Γαλλία το σύγχρονο κόμπλεξ της. Κατάφερε να κάνει λαούς από πολλές πρώην αποικίες πραγματικούς εχθρούς της Γαλλίας και επίσης κατάφερε να κλείσει τη Γαλλία στο καβούκι της για πρώτη φορά στην Ιστορία. Το Παρίσι, μέχρι το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αποτελούσε ένα διεθνές κέντρο σκέψης, τεχνών, οικονομικής δραστηριότητας και πολλών ακόμα. Ο De Gaulle ήταν ο πρώτος που εισήγαγε την ιδέα μιας χώρας φυλακισμένης στα σύνορά της, στις παραδόσεις της, βάζοντας στο εχθρικό στρατόπεδο οτιδήποτε προοδευτικό. Γι’αυτό ο De Gaulle ήταν και ο Πρόεδρος που βρήκε απέναντί του ένα μεγάλο κομμάτι του γαλλικού πληθυσμού, κυρίως από την εργατική τάξη και τους διανοούμενους, με το Μάη του 1968 να αποτελεί μέχρι σήμερα αναφορά στους λαϊκούς αγώνες του 20ου αιώνα.

Αλλά ο De Gaulle είχε και πολλούς υποστηρικτές, που ήταν ικανοί να συνδιάζουν κάθε προσωπική τους ιδέα με το θαυμασμό τους για το στρατηγό. Έτσι, η παρουσία του στην Ιστορία ήταν ικανή να διαλύση την καθαρότητα των ιδεολογιών απ’ όλο το πολιτικό φάσμα, δημιουργώντας αριστερούς γκωλιστές, δεξιούς γκωλιστές, κεντρώους γκωλιστές και ότι άλλο γκωλιστή μπορεί κανείς να φανταστεί, ακόμα και ανθρώπους που αυτοχαρακτηρίζονται κομμουνιστές γκωλιστές. Το δηλητήριο του μετασχηματισμού του διεθνούς κέντρου σε μια ασήμαντη χώρα κυλούσε ήδη στις φλέβες του γαλλικού λαού και μια μεγάλη Ιστορία, που ξεκίνησε με το Διαφωτισμό, ήταν έτοιμη να πεθάνει.

Ο εξολοθρευτής των προοδευτικών ιδεών, το Γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα

Ο δεύτερο παράγοντας είναι η εξέλιξη του Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος. Το θρυλικό PCF, είναι ένας από τους λόγους που οτιδήποτε προοδευτικό θεωρείται ως πηγή κακού ακόμα και στη Γαλλία σήμερα. Έχοντας τεράστια δύναμη και ακόμα μεγαλύτερη επιρροή στο γαλλικό λαό, σε μια εποχή που οτιδήποτε γαλλικό και κομμουνιστικό αντιμετωπιζόταν θετικά στην Ευρώπη, με την ύπαρξη της ΕΣΣΔ να παίζει μεγάλο ρόλο γι’αυτό και τους πολέμους των ΗΠΑ σε πολλές γωνιές του πλανήτη να ωθούν προς την ίδια κατεύθυνση, το PCF θεωρούταν ο εγγυητής, εκ μέρους του λαού, της προόδου και της ευμάρειας.

Το PCF έπαιξε όντως ένα πολύ σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του βιωτικού επιπέδου του λαού, τις εργασιακές συνθήκες, όντας στο μέτωπο των κοινωνικών αγώνων που στέφθηκαν με πολλές επιτυχίες για την εργατική τάξη και γενικότερα τα λαϊκά στρώματα. Αλλά το PCF άφησε αυτές τις κατακτήσεις στους σοσιαλδημοκράτες, που ανέπτυξαν έναν καταστροφικό μηχανισμό, διαφθοράς και ασυδοσίας, ώστε να ενοχοποιήσουν οτιδήποτε προοδευτικό. Τα συνδικάτα έγιναν συνώνυμα της τεμπελιάς και πολύ σημαντικά δικαιώματα, όπως το επίδομα ανεργίας, χρησιμοποιήθηκαν με αντιπαραγωγικό και εξοργιστικό τρόπο. Έτσι, το PCF στην πραγματικότητα συνετέλεσε ώστε να ενοχοποιηθεί η καρδιά των αλλαγών προς τη λαϊκή ευμάρεια και βοήθησε να δημιουργηθεί ένα “εθνικό κόμπλεξ” απέναντι στις καλές εργασιακές συνθήκες, το ικανοποιητικό εισόδημα, τη δημόσια κοινωνική ασφάλιση, την προστασία απέναντι στις απολύσεις και πολλά ακόμα. Επιπλέον, η παρακμή μιας κοινωνίας και οικονομίας, που έκανε τους ανθρώπους να πιστεύουν ότι τα επιτεύγματά τους και τα δικαιώματά τους ήταν η πηγή της, οδήγησαν σε μια αυτοκαταστροφική ηθική.

Το PCF, ακόμα, διέλυσε το τελευταίο τείχος προστασίας, την άμυνα που είχε απέναντι στην άρχουσα τάξη που ήθελε να τα πάρει όλα πίσω. Ύστερα από τις ανατροπές των σοσιαλιστικών συστημάτων στην Ευρώπη, υπήρξε ένα κόμμα που πολύ γρήγορα πήρε τη θέση κατήγορου όσο αφορά την ιστορία αυτών των χωρών, αφήνοντας το χώρο για την ανάπτυξη του ακραίου αντικομμουνισμού στη Γαλλία.

Τα αποτελέσματα φαίνονται σήμερα

Αυτοί οι δύο παράγοντες συνέβαλαν ώστε να οδηγηθεί η πολιτική σκέψη στη Γαλλία προς το υπεριώδες πολιτικό φάσμα. Αν οι ιδέες του Διαφωτισμού είναι το οπτικό φάσμα, τα φίλτρα που πόλωσαν και έκρυψαν σταθερά το προοδευτικό κομμάτι του, οδήγησαν το λαό σε ένα μικρό αριθμό διαθέσιμων και πολύ όμοιων επιλογών, συντηρητικών και έξω από τη φύση της γαλλικής κουλτούρας.

Σήμερα, ένας τραπεζογέννητο golden boy θεωρείται ως “κεντρώος”, ακόμα και “αντισυστημικός” Πρόεδρος, ακόμα κι αν τον υποστήριξαν δημόσια ως και ο πρώην Διευθυντής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και οι θεσμοί των βιομηχάνων, ακόμα κι αν ήδη υπήρξε υπουργός της πιο μισητής κυβέρνησης που ο Πρωθυπουργός της δημόσια κάλεσε τον κόσμο να ψηφίσει γι’αυτόν.

Σήμερα, μια πολιτική απόγονος του φασισμού κερδίζει όλο και περισσότερη δύναμη καθώς και πιθανότητες να εκλεγεί πρόεδρος, υπερασπιζόμενη ιδέες που μοιάζουν πολύ παράξενες απέναντι στη γαλλική ιστορία, αλλά τροφοδοτούνται από τα χρόνια του De Gaulle.

Σήμερα, ένας σοσιαλδημοκράτης, που ψήφισε υπέρ ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων σε τρίτες χώρες, θεωρείται “ακροαριστερός”, έχοντας τη στήριξη του PCF και ακούγοντας κατηγορίες ως και ότι είναι “κομμουνιστής” από τους αντιπάλους του. Φυσικά, αν ζούσε ο Μαρη, δε θα μπορούσε ποτέ να είναι τόσο ακροαριστερός, ώστε να ικανοποιεί την οπτική που σερβίρεται από τα γαλλικά ΜΜΕ.

Το τέλος πριν από μια νέα αρχή;

Το ερώτημα που εγείρεται υπό αυτή την κατάσταση είναι αν τελικά ζούμε το τέλος μιας μεγάλης χώρας, σχεδόν ενός ιδανικού, που φώτισε την ανθρωπότητα για περίπου δύο αιώνες. Είναι παραπάνω από εμφανές ότι η Γαλλία, όπως την ξέραμε από τα βιβλία, είναι νεκρή και το πρόβλημα είναι αν υπάρχει το υλικό για να αναγεννηθεί. Η Ιστορία συνήθως απαντάει θετικά σε τέτοιου είδους ερωτήματα, αλλά ο λαός πρέπει να καταλάβει τη θέση του σ’αυτήν. Έτσι, το ερώτημα δεν είναι αν, αλλά πότε αυτή η αλλαγή, η επιστροφή στην κανονικότητα μιας μεγάλης χώρας, θα συμβεί. Θα είναι μια όμορφη τρίχρωμη μέρα και άνθρωποι απ’ όλο τον κόσμο, εμπνευσμένοι από τα ιδανικά αυτού του σπουδαίου πολιτισμού θα τραγουδούν χαρούμενα “le jour de gloire est arrivé”.