Press "Enter" to skip to content

Ψυχοπάθεια και σαδισμός τα χαρακτηριστικά των ιντερνετικών trolls, σύμφωνα με επιστημονική έρευνα

Μία επιστημονική εργασία, που δημοσιεύτηκε πριν λίγους μήνες στο επιστημονικό περιοδικό “Personality and Individual Differences” επιχειρεί να αναδείξει τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν τα trolls του διαδικτύου. Η εργασία είναι πόνημα δύο ερευνητριών του Federation University, που βρίσκεται στην αυστραλιανή πολιτεία της Victoria (περιοχή της Μελβούρνης), των Natalie Sest και Evita March. Η δημοσίευση ξεκινάει εξηγώντας ότι η αναγκαιότητα για μια τέτοια έρευνα πηγάζει από το γεγονός ότι το διαδικτυακό trolling έχει πολύ επιζήμιες συνέπειες για τα θύματά του και εξηγεί το σκοπό της, που είναι να συνθέσει το προφίλ των θυτών του κυβερνοχώρου. Στις παραγράφους που ακολουθούν θα επιχειρήσουμε να παρουσιάσουμε μια σύνοψη του περιεχόμενου της εργασίας.

Βασικά χαρακτηριστικά

Η αυξανόμενη χρήση του διαδικτύου έχει οδηγήσει στην εμφάνιση νέου τύπου αντικοινωνικών συμπεριφορών τα τελευταία χρόνια. Τα θύματα τέτοιων συμπεριφορών βιώνουν τις επιπτώσεις όχι απλά στον ίδιο βαθμό με μία κατά πρόσωπο επίθεση, αλλά σύμφωνα και με τη βιβλιογραφία επί του θέματος, αυτές διαρκούν περισσότερο και με πολύ πιο έντονο τρόπο. Αυτός ακριβώς ο χαρακτήρας είναι που εγείρει και την ανάγκη για να εξεταστεί πιο βαθειά η διαδικτυακή αντικοινωνική συμπεριφορά.

Ο όρος του trolling, που έχει περάσει τα τελευταία χρόνια στο καθημερινό μας λεξιλόγιο, ορίζει την εκούσια πρόκληση με τη χρήση εξαπάτησης και επιζήμιας για τους άλλους συμπεριφοράς στο διαδίκτυο και έχει συνήθως αποτέλεσμα τη σύγκρουση, έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις και αποδιοργάνωση της επικοινωνίας ώστε να ικανοποιήσει την ανάγκη του troll για διασκέδαση. Η διαφορά του από άλλου είδους ιντερνετικές αντικοινωνικές συμπεριφορές, όπως το λεγόμενο cyberbullying, έγκειται στην ιδιαιτερότητα της προσπάθειας για αποδιοργάνωση κάθε συζήτησης.

Έρευνες έχουν δείξει ότι άνθρωποι που πάσχουν από τη “Σκοτεινή Τετράδα” (ναρκισισμός, Μακιαβελισμός, ψυχοπάθεια και καθημερινός σαδισμός) πολύ συχνά εμφανίζουν τέτοιου είδους αντικοινωνική συμπεριφορά, με τις δύο τελευταίες κατηγορίες (ψυχοπάθεια και σαδισμός) να αφορούν περισσότερο όσα συναντώνται στα ιντερνετικά trolls. Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με στατιστικές, αυτές είναι συμπεριφορές που απαντώνται πιο συχνά στους άντρες απ’ότι στις γυναίκες.

Όσο αφορά την ενσυναίσθηση, δηλαδή την ικανότητα κάποιου ατόμου να αντιλαμβάνεται τους άλλους, αυτή έχει δύο μορφές, που λειτουργούν διαφορετικά όσο αφορά τη ροπή ενός ατόμου προς το trolling. Η συναισθηματική ενσυναίσθηση, δηλαδή η ικανότητα ενός ανθρώπου “να μπει στη θέση του άλλου” είναι αποτρεπτικός παράγοντας για την εμφάνιση τέτοιας συμπεριφοράς. Αντιθέτως, η υψηλή γνωστική ενσυναίσθηση, δηλαδή η ικανότητα να αναγνωρίζει κανείς τα συναισθήματα των άλλων, σε συνδιασμό με χαμηλή συναισθηματική, είναι παράγοντας που επιτρέπει την ανάπτυξη τέτοιας συμπεριφοράς, καθώς σημαντικό στοιχείο για τα trolls είναι η αντίληψη ότι δημιουργούν έντονα αρνητικά συναισθήματα στα θύματά τους, κάτι που τους δίνει και ευχαρίστηση.

Τα αποτελέσματα της επιστημονικής έρευνας

Στη συγκεκριμένη εργασία, οι ερευνήτριες διεξήγαγαν ένα πείραμα σε ένα σύνολο 415 ατόμων, εκ των οποίων 36% ήταν άντρες, 63% γυναίκες και 1% απροσδιόριστου φύλου, ηλικίας μεταξύ 18 και 67 ετών, χρήστες του διαδικτύου που περνούσαν κατά μέσο όρο 3-4 ώρες ημερησίως σερφάροντας. Οι χρήστες καλούνταν να εκφράσουν το βαθμό της συμφωνίας τους με συγκεκριμένες αντιλήψεις, όπως για παράδειγμα: “κάποιοι άνθρωποι βρίσκουν τα σχόλιά μου επιθετικά, αλλά εγώ τα βρίσκω αστεία”, ή “δεν είναι κακό να πληγώνουμε τους άλλους αν αυτό μας ανακουφίζει”. Το σετ των ερωτήσεων είχε στόχο να αναδείξει για κάθε ερωτηθέντα το προφίλ του όσο αφορά τη συμπεριφορά του στο διαδίκτυο και την ίδια στιγμή τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς του όσο αφορά την ψυχοπάθεια, το σαδισμό, τη συναισθηματική και τη γνωστική ενσυναίσθηση.

Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι η ψυχοπάθεια και ο σαδισμός είχαν θετική συμβολή στην αντικοινωνική, τύπου troll, συμπεριφορά, ενώ αποτρεπτική για τέτοια φαινόμενα ήταν η εμφάνιση της συναισθηματικής ενσυναίσθησης και των κοινωνικών δεξιοτήτων. Την ίδια στιγμή, φάνηκε ότι τέτοιου είδους συμπεριφορά εμφανίζεται με μεγαλύτερη συχνότητα στους άνδρες απ’ότι στις γυναίκες.

Τα συμπεράσματα

Η έρευνα, που αναλύει ενδελεχώς τη διαφορά της συναισθηματικής και γνωστικής ενσυναίσθησης ως παράγοντες που οδηγούν στο trolling, στα συμπεράσματά της, εξηγεί ότι η συμβολή της ήταν στο να γίνει ένα βήμα παραπέρα στην αναγνώριση της συμπεριφοράς αυτής, που στόχο έχει την απόλυτη αντίληψη του στόχου, δηλαδή την πρόκληση ψυχικού πόνου στα θύματά της. Την ίδια στιγμή προτείνει την ανάπτυξη προγραμμάτων αντιστοίχων με αυτά που έχουν οργανωθεί για την αντιμετώπιση της τυπικής αντικοινωνικής συμπεριφοράς, ώστε να μειωθούν οι αρνητικές επιδράσεις που έχει η παρουσία τέτοιων στοιχείων στο διαδίκτυο και να μειωθούν τα φαινόμενα που οδηγούν σε αρνητικές εμπειρίες για αρκετούς από τους χρήστες τους.

Αυτό, τέλος, που είναι γνωστό ως γενικός κανόνας, όσο αφορά την αντιμετώπισή τους, είναι το αρκτικόλεξο DNFTT (Do Not Feed The Troll), δηλαδή “μην ταΐζετε τα trolls”, που σημαίνει ότι τέτοιες συμπεριφορές πρέπει να αντιμετωπίζουν την άγνοια των χρηστών του διαδικτύου (προφανώς και τη μη αποδοχή τους) ώστε να εκλείψουν.

Βιβλιογραφική αναφορά:
Natalie Sest, Evita March, Constructing the cyber-troll: Psychopathy, sadism, and empathy, In Personality and Individual Differences, Volume 119, 2017, Pages 69-72, ISSN 0191-8869, https://doi.org/10.1016/j.paid.2017.06.038.
(http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0191886917304270)