Μας δίνετε μια λέξη – γράφουμε ένα άρθρο! Ο αναγνώστης Κωνσταντίνος έδωσε τη λέξη “Επιβίωση” και ο Aegletes Coelispex ανέλαβε να αναπτύξει…
Η επιβίωση, δηλαδή η ικανότητα να παραμένει κανείς στη ζωή, προϋποθέτει ασφαλώς την ύπαρξη της ζωής. Η προέλευσή της στο μοναδικό πλανήτη που γνωρίζουμε ότι υπάρχει, τουλάχιστον όσο αφορά μια πολύπλοκη και αναπτυημένη μορφή της, είναι ακόμα και σήμερα ένα άλυτο μυστήριο για την επιστήμη. Γιατί μόνο εδώ και όχι αλλού, ανάμεσα στους τόσους άλλους κόσμους που έχουμε εξερευνήσει, ή παρατηρήσει ως ανθρωπότητα; Έτσι, η έννοια της επιβίωσης, καθώς εμπεριέχει τη βάση της εμφάνισης της ίδιας της ζωής, δηλαδή τις συνθήκες που επέτρεψαν την ύπαρξή της, είναι το σύνολο των συνθηκών που επιτρέπουν τη συνέχεια αυτής της ύπαρξης και αποτρέπουν την καταστροφή της.
Είμαστε αρκετά τυχεροί που ζούμε στο σύμπαν, αν σκεφτείτε σε πόσο μεγάλο χώρο τα άτομα που αποτελούν το σώμα μας δε σχηματίζουν έμβιους οργανισμούς. Όχι απλά τυχεροί, αλλά είναι πιο πιθανό να παίξεις και να κερδίσεις το τζόκερ από το να είσαι ένας έμβιος οργανισμός στο σύμπαν! Θα μπορούσε κανείς να πει ότι αγγίξαμε την κορυφή με την επιτυχία του να ζούμε και με αυτή την οπτική η έννοια της επιβίωσης αντανακλά το ρητό που λέει ότι “είναι εύκολο να ανέβεις στην κορυφή, είναι δύσκολο να διατηρηθείς”.
Η αλήθεια είναι ότι προκειμένου να μπορούμε να διατηρηθούμε σ’αυτή την κορυφή, που δεν είναι άλλη από το να ζούμε εμείς ως άτομα, εγώ κι εσύ που διαβάζεις αυτό το κείμενο, η ανθρωπότητα και γενικότερα όλοι οι έμβιοι οργανισμοί που εμφανίστηκαν στη Γη, πέρασαν από χίλια κύματα. Κυριολεκτικά όμως! Οι σημερινές συνθήκες που επιτρέπουν τη συνέχιση της ζωής μας είναι απείρως και δυσθεώρητα διαφορετικές από αυτές που επέτρεπαν την επί μακρό παρουσία στον μάταιο τούτο κόσμο ενός ατόμου Homo Habilis, ή ακόμα και ενός δούλου στην αρχαιότητα, ή ακόμα και ενός πολεμιστή, στην αρχαιότητα, στα πιο παλιά χρόνια ακόμα και σήμερα.
Μετρώντας λοιπόν τη διαμόρφωση των συνθηκών συνέχισης της ζωής σε συνάρτηση με το χρόνο, δηλαδή μετρώντας την κατά την ιστορική εξέλιξη, βλέπει κανείς ότι ενώ η ανθρωπότητα γενικώς κατάφερε με πολλούς τρόπους να τις βελτιώσει, αυτές δε βελτιώνονται μόνο χρονικά αλλά και γεωγραφικά, καθώς την ίδια χρονική στιγμή οι συνθήκες αυτές είναι διαφορετικές σε αναπτυγμένες οικονομικά χώρες, χωρίς πολέμους και φτώχια, ενώ “πιο πίσω” (γι’αυτό λέμε πιο πίσω, γιατί μοιάζει με πισωγύρισμα στο χρόνο) σε άλλες χώρες με πολέμους, αρρώστιες, ελλείψεις σε εργαλεία αντιμετώπισης βλαπτικών για τη ζωή συνθηκών και άλλα τέτοια.
Έτσι, καταλαβαίνει κανείς ότι η επιβίωση σε έναν κόσμο που οι συνθήκες για τη συνέχιση της ζωής δεν είναι στο ίδιο επίπεδο για όλους τους αθρώπους, δεν αντανακλά τα ίδια πράγματα. Επιβίωση σήμερα στη Συρία είναι να ζήσεις και αύριο, στην Ελλάδα να έχεις και αύριο δουλειά. Από την άλλη, επιβίωση για την πλειονότητα του πληθυσμού της αφρικανικής ηπείρου είναι αύριο να έχεις φαΐ, ενώ για μεγάλους καπιταλιστές της Wall Street να έχουν εξαφανίσει αύριο έναν ανταγωνιστή τους ώστε να μπορούν να αποκομίσουν πολλά περισσότερα κέρδη.
Όμως, όταν βάζουμε την κουβέντα σ’αυτό το γενικό επίπεδο από εκεί που ξεκινάει ο προβληματισμός, δηλαδή από τη συνέχιση του “θαύματος” της ζωής, της ύπαρξης του ανθρώπου που εξελίσσεται και κατακτά νέους ορίζοντες στο διάστημα που βρίσκεται γύρω του, το ζητούμενο της επιβίωσης είναι ένα: να επιβιώσει και να θριαμβεύσει η ίδια αυτή η ζωή, να συνεχίσει να θαυματουργεί, όπως έγινε από τον Homo Habilis μέχρι τις μέρες μας. Έτσι, επιβίωση, για όλους μας, είναι η αναζήτηση του τρόπου με τον οποίον επιβίωση δε θα σημαίνει πια αν θα έχεις αύριο φαγητό, αν θα επιζήσεις από βόμβες και ρουκέτες ή αν θα έχεις δουλειά.
Η επιβίωση του ανθρώπινου είδους λοιπόν επιτάσσει αυτό που είναι δεδομένο για τον ένα σήμερα να είναι θέσφατο για όλο τον ανθρώπινο πληθυσμό. Έτσι μόνο η λέξη επιβίωση θα ξαναπάρει την πραγματική της έννοια, δηλαδή τη διαφύλαξη της ζωής, που γίνεται μόνο με την καλύτερη δυνατή αξιοποίησή της, που σημαίνει όλοι οι άνθρωποι να μπορούν να παράγουν γνώση, πολιτισμό – αποτέλεσμα της δημιουργίας ανώτερα οργανωμένης ύλης – και φυσικά να μπορούν να χωρέσουν στον μικρό χώρο του εγκεφάλου τους όσο το δυνατό μεγαλύτερο χώρο του απέραντου κόσμου που βρίσκεται γύρω μας.
Επιβίωση είναι να σκεφτόμαστε στη μεγάλη κλίμακα, αυτή που η εμφάνισή μας σε μια στιγμή της ιστορίας του σύμπαντος μας επέβαλλε. Οτιδήποτε διαφορετικό είναι η αποτυχία της, το τέλος της ζωής και ο θάνατός μας.
