Η αρχική σκέψη ήταν να ξεχωρίσω τις καλύτερες ελληνικές ταινίες των τελευταίων 20 χρόνων. Η αμέσως επόμενη σκέψη ήταν ότι ο ορισμός «καλύτερος» είναι καθαρά υποκειμενικός. Σίγουρα θα υπάρξουν πολλοί που θα διαφωνήσουν με τις επιλογές μου, αλλά γι’ αυτό και τονίζω ότι η λίστα περιλαμβάνει προσωπικές επιλογές που θα πρότεινα στην κατηγορία ελληνικές ταινίες του 2000-2020. Επίσης, δεν έχω καμία μα καμία σχέση με την κριτική κινηματογράφου αλλά αντίθετα μιλάω ως απλός θεατής. Επομένως, αποφάσισα να γράψω για τις ελληνικές ταινίες που αγαπώ, κάνοντας μια σύντομη παρουσίαση. Ταινίες με τις οποίες πέρασα την εφηβεία μου και από εκεί στην ενήλικη ζωή μου.
Τα κριτήρια πολλά και διάφορα. Σίγουρα ένα από αυτά είναι το πόσο με «άγγιξε» κάθε ταινία, πόσο «μίλησε» στην ψυχή μου. Κάτι άλλο πολύ σημαντικό το πόσα μου έμαθε κάθε ταινία αλλά και αν με παρακίνησε να «την ψάξω» λίγο παραπέρα.
Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να διευκρινίσω ότι κάποιες ταινίες που δεν συμπεριλαμβάνονται στο παρόν άρθρο είναι απλώς επειδή δεν τις έχω ακόμα δει. Οι ίδιες ταινίες ίσως αποτελέσουν μια μελλοντική προσθήκη. Για την ώρα πορεύομαι με όσες έχω ήδη ξεχωρίσει.
Με καθαρά χρονολογική σειρά θα ξεκινήσω αυτή τη λίστα με τις 13 πιο αγαπημένες ταινίες του σύγχρονου ελληνικού κινηματογράφου.
Πολίτικη κουζίνα
Πίσω, λοιπόν, στο 2003 κάνει την εμφάνιση της η βιωματική ταινία του Τάσου Μπουλμέτη «Πολίτικη κουζίνα», η ταινία που κατάφερε να μεταφέρει μυρωδιές και γεύσεις μέσα από τη μεγάλη οθόνη. Μια ταινία που καθήλωσε πολλούς θεατές και αποτέλεσε και εισπρακτική επιτυχία. Την ίδια χρονιά απέσπασε 8 βραβεία στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Πέρα από τις όμορφες εικόνες, εξαιρετική είναι και η μουσική της Ευανθίας Ρεμπούτσικα που «έντυσε» το έργο.
Νύφες
Την αμέσως επόμενη χρονιά, το 2004, ο Παντελής Βούλγαρης παρουσιάζει τις «Νύφες». Μία ταινία που φέρει την υπογραφή του Μάρτιν Σκορτσέζε στην επιμέλεια παραγωγής. Πραγματεύεται το ταξίδι 700 γυναικών, Ελληνίδων, Τουρκάλων, Ρωσίδων, από την Κωνσταντινούπολη στη Νέα Υόρκη, όπου θα συναντήσουν τους άντρες που πρόκειται να παντρευτούν. Και αυτή η παραγωγή βραβεύτηκε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης , ενώ η μουσική επένδυση του Σταμάτη Σπανουδάκη συγκινεί.
Η χορωδία του Χαρίτωνα
«Η χορωδία του Χαρίτωνα» προβάλλεται στις κινηματογραφικές αίθουσες το 2005 με την υπογραφή του Γιώργου Καραντινάκη. Αν και δεν έλαβε πολύ καλές κριτικές, προσωπικά την απόλαυσα και θα την ξαναέβλεπα. Με έντονο το κωμικό στοιχείο, η πλοκή ξετυλίγεται την άνοιξη του 1968, όπου στην Ελλάδα το καθεστώς των Συνταγματαρχών έχει εδραιωθεί για τα καλά. Ενώ ο γυμνασιάρχης Χαρίτων καθοδηγεί τη σχολική χορωδία για τη μουσική ολυμπιάδα και όλοι ανυπομονούν, εμφανίζεται ο νέος διοικητής για να επαναφέρει «την τάξη και την ασφάλεια».
Uranya
2006. «Uranya». Μια ταινία μαγική. Την ξεχωρίζω λίγο παραπάνω από τις άλλες καθώς μου μεταφέρει αυτόν τον … ιταλικό κινηματογραφικό αέρα. Και δεν είναι εξαιτίας της Ιταλίδας πρωταγωνίστριας Maria Grazia Cucinotta. Είναι αυτή η τρυφερότητα, αυτή η ευαισθησία και η νοσταλγία που με κατακλύζει βλέποντας την. Κι ας μην έζησα εκείνη την εποχή, η οποία εξακολουθεί να είναι κατά τη διάρκεια της Χούντας. Ο σκηνοθέτης Κώστας Καπάκας καταφέρνει να συγκινήσει τους θεατές αλλά ταυτόχρονα να τους κάνει να γελάσουν και να «ταξιδέψουν στο φεγγάρι». Το στόρυ, λοιπόν, μας πάει σ’ ένα μικρό χωριό της Ελλάδας, το καλοκαίρι του ’69, όπου συναντάμε μια παρέα πιτσιρικάδων μπροστά σ’ ένα δίλημμα: να μαζέψουν χρήματα ώστε να επισκεφτούν την Ουρανία, μία πανέμορφη πόρνη της περιοχής, για να τους μυήσει στο μυστήριο του έρωτα ή να αγοράσουν την πρώτη ασπρόμαυρη τηλεόραση για να δουν την πρώτη προσελήνωση;
El Greco
Το 2007 έρχεται στους κινηματογράφους ο «El Greco», του Γιάννη Σμαραγδή, μια ταινία βασισμένη στο βιβλίο του Δημήτρη Σιατόπουλου, «El Greco – Ο ζωγράφος του Θεού». Αυτό που κρατάω από αυτήν την ταινία, πέρα από την ωραία αισθητική της, είναι η «γνωριμία» μου με τον Έλληνα ζωγράφο καθώς και το συναίσθημα που απέπνεε σχεδόν κάθε σκηνή της.
https://youtu.be/CBkbpOsOk4U
Ψυχή Βαθιά
Άλλη μία βαθιά αγαπημένη ταινία είναι αυτή του Παντελή Βούλγαρη, «Ψυχή Βαθιά». Κυκλοφόρησε το 2009. Το θέμα της, αρκετά ευαίσθητο και καθόλου ευχάριστο, ο ελληνικός εμφύλιος. Πιο συγκεκριμένα ο εμφύλιος μέσα από τη ζωή δύο αδερφών που πολεμάνε σε αντίπαλα στρατόπεδα. Μια συγκλονιστική ιστορία που καθηλώνει, συγκινεί και προβληματίζει. Ευχάριστη παρένθεση η βραβευμένη μουσική του Γιάννη Αγγελάκα.
Παράδεισος στη Δύση
Την ίδια χρονιά (2009)κάνει την εμφάνιση της και μια ταινία του Κώστα Γαβρά, που πολλοί ίσως δεν γνωρίζουν καν. Ο «Παράδεισος στη Δύση» είναι μια ελληνογαλλική παραγωγή με κεντρικό ήρωα έναν παράνομο μετανάστη. Η προσπάθεια του να φτάσει από τη μία άκρη του πλανήτη στην άλλη με διάφορα μέσα περιγράφεται μ’ έναν ιδιαίτερο τρόπο, άλλοτε δραματικό κι άλλοτε χιουμοριστικό. Αυτό, για μένα, ήταν και το ξεχωριστό της στοιχείο, αυτό το συγκέρασμα συναισθημάτων. Ο Γαβράς σε συνέντευξή του απάντησε στην κατηγορία ότι η ταινία του είναι επιφανειακή λέγοντας ότι η δραματική εκδοχή για την παράνομη μετανάστευση έχει αποδοθεί από άλλους και μάλιστα από πολλούς. Εκείνος -είπε- ήθελε να δώσει τη δική του γλυκόπικρη και φαινομενικά ανάλαφρη σκοπιά, γιατί όντας και ο ίδιος μετανάστης, είχε προσωπικά βιώματα για το όλο ζήτημα και ήξερε «κάτι παραπάνω από τους Γάλλους συναδέλφους του». Για την ιστορία, είναι η πρώτη ταινία του Γαβρά που γυρίστηκε στην Ελλάδα.
Τανγκό των Χριστουγέννων
2011 και ο σκηνοθέτης Νίκος Κουτελιδάκης μας παρουσιάζει το «Τανγκό των Χριστουγέννων» που βασίζεται στο ομώνυμο βιβλίο του Γιάννη Ξανθούλη. Κατά τη διάρκεια της Δικτατορίας σ’ ένα στρατόπεδο στον Έβρο ο Υπολοχαγός Καραμανίδης αποφασίζει να μάθει τανγκό για να εντυπωσιάσει τη γυναίκα του Συνταγματάρχη στη χριστουγεννιάτικη γιορτή του στρατοπέδου. Ένα αισθηματικό δράμα το οποίο πλημμυρίζει μελωδίες και προβάλλει τον ανεκπλήρωτο έρωτα ενώ αποτελεί συμβολισμό του συναισθηματικού εγκλεισμού των ηρώων.
Μικρά Αγγλία
Άλλη μια ταινία του Παντελή Βούλγαρη στην οποία δεν μπορώ να αντισταθώ είναι η «Μικρά Αγγλία», του 2013. Βασισμένη στο βιβλίο της Ιωάννας Καρυστιάνη, και σε σενάριο της ίδιας, η ταινία διαδραματίζεται στην Άνδρο (γνωστή και ως Μικρά Αγγλία λόγω του πλούτου της) την περίοδο του Μεσοπολέμου. Δεν μιλάμε απλώς για μια όμορφη ταινία εποχής αλλά για μια τραγική ιστορία αγάπης. Η εικοσάχρονη Όρσα είναι ερωτευμένη με τον υποπλοίαρχο Σπύρο Μαλτεμπέ, χωρίς όμως να αποκαλύψει το μυστικό της σε κανένα, ενώ η μικρότερη αδερφή της, Μόσχα, θέλει να φύγει από την Άνδρο αποφεύγοντας έτσι ένα πιθανό γάμο με κάποιον ναυτικό. Τα σχέδια και των δύο αδερφών ανατρέπονται με την παρέμβαση της μητέρας τους, η οποία κανονίζει τους γάμους τους. Όπως και οι υπόλοιπες ταινίες του Βούλγαρη έτσι και αυτή σου προκαλεί τόσο συγκίνηση όσο κι άλλα έντονα συναισθήματα.
Έτερος εγώ
Η επόμενη ταινία αλλάζει εντελώς τα δεδομένα του κινηματογράφου στη χώρα μας, καθώς διαφοροποιείται αισθητά τόσο στο είδος όσο και στο ύφος, στο οποίο κινείται. Το «Έτερος εγώ», του Σωτήρη Τσαφούλια κάνει την εμφάνιση του στις κινηματογραφικές αίθουσες το 2017. Ένα αστυνομικό θρίλερ που, παρά τις κριτικές, αγαπήθηκε από το κοινό αν και αποσύρθηκε από τις αίθουσες άρον άρον εξαιτίας ενός τραγικού συμβάντος . Η πλοκή ξετυλίγεται όταν ένας εκκεντρικός, μοναχικός εγκληματολόγος αναλαμβάνει να βοηθήσει στην εξιχνίαση μιας σειράς τελετουργικών φόνων, τους οποίους ο δράστης συνοδεύει με πυθαγόρεια ρητά.
Το τελευταίο σημείωμα
Το 2017 ο Βούλγαρης επιστρέφει κι αυτή τη φορά ακόμα πιο δυναμικά, μέσα από ιστορικά και τραγικά γεγονότα της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. «Το τελευταίο σημείωμα» κατάφερε να συγκλονίσει το κοινό και να «πείσει» τους κριτικούς. Η ταινία βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα και συγκεκριμένα στην εκτέλεση των 200 Ελλήνων κομμουνιστών πολιτικών κρατουμένων ως αντίποινα για το θάνατο ενός Γερμανού στρατηγού από Έλληνες αντάρτες το 1944. Κορυφαία στιγμή της ταινίας, κατά τη γνώμη μου, το γλέντι των κρατουμένων την προηγούμενη της μεταγωγής τους στην Καισαριανή. Τα συναισθήματα έρεαν άφθονα ενώ ρίγη συγκίνησης πραγματικά με κατέκλυσαν απ’ την αρχή ως το τέλος. Αγαπημένη ταινία που αποτελεί μάθημα ιστορίας.
1968
Ο γνωστός σε όλους από την «Πολίτικη Κουζίνα», Τάσος Μπουλμέτης εμπνέεται από τον ιστορικό αγώνα ΑΕΚ – Σλάβια Πράγας του 1968 (εξ’ου και ο ομώνυμος τίτλος) και, 50 χρόνια μετά (δηλαδή το 2018) δημιουργεί μια ιδιαίτερα διαφορετική ταινία, κάτι μεταξύ αθλητικού ντοκιμαντέρ και μυθοπλασίας. Το αποτέλεσμα μοναδικό. Δεν έχει σημασία αν είσαι φαν του αθλήματος ή οπαδός της ΑΕΚ. Άλλοτε μέσα από συγκινητικές και άλλοτε μέσα από αστείες ιστορίες, ξαναζωντανεύει η εικόνα και το κλίμα της Αθήνας της εποχής εκείνης, και κατ’ επέκταση μιας ολόκληρης χώρας. Η ταινία, μεταξύ δηλώσεων από πραγματικά πρόσωπα και σκηνές γυρισμένες από ηθοποιούς, καταφέρνει να σου μεταφέρει την ατμόσφαιρα, σαν να ήσουν κι εσύ εκεί κάπου. Η αλήθεια είναι ότι δεν θυμάμαι να έχω δει κάτι παρόμοιο κι αυτό είναι ένα επιπλέον στοιχείο που κάνει την ταινία να ξεχωρίζει.
Ευτυχία
Η τελευταία ταινία της λίστας είναι και η πιο πρόσφατη. 2019 και έχουμε την χαρά να απολαμβάνουμε στην μεγάλη οθόνη την «Ευτυχία» του Άγγελου Φραντζή. Πρόκειται για τη βιογραφία της Ελληνίδας στιχουργού Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου, μιας έντονης προσωπικότητας με πολυτάραχη ζωή. Τόσο η σκηνοθεσία όσο και το σενάριο κυλούν αρμονικά και με ρυθμό καθώς οι ερμηνείες των δύο πρωταγωνιστριών (Γκουλιώνη και Καραμπέτη)μας καθηλώνουν. Όλα αυτά πλαισιωμένα από τα υπέροχα τραγούδια της στιχουργού που μας κάνουν να αναρωτιόμαστε «Μα καλά, κι αυτό δικό της?!» Μια συγκλονιστική ζωή που μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο με έναν εξίσου συγκλονιστικό τρόπο.
Κάπως έτσι διαμορφώθηκε μια κινηματογραφική εικοσαετία για μένα. Με ταινίες δυνατές, αληθινές, πλούσιες σε συναισθήματα, διαφορετικές μεταξύ τους και όλες τους άξιες προσοχής .
Comments are closed.