Η κρίση στην Ανατολική Μεσόγειο, στης οποίας το επίκεντρο βρίσκεται η διαμάχη της Ελλάδας και της Τουρκίας για την οριοθέτηση των θαλασσίων συνόρων και των ζωνών οικονομικής εκμετάλλευσης, έχει ένα χρώμα …διεθνές. Πρόκειται για μία περιοχή που συνδιάζει τη σημαντική γεωστρατηγική θέση, καθώς είναι πέρασμα από τη Μέση Ανατολή προς την Ευρώπη, με ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό για τις ενεργειακές πηγές, ενώ την ίδια στιγμή υπάρχει το ενδεχόμενο ύπαρξης σημαντικών κοιτασμάτων ενεργειακών πηγών στην ίδια την υποθαλάσσια περιοχή. Έτσι, μια σειρά από ιμπεριαλιστές ανακατεύονται σε ένα γεωστρατηγικό τσίρκο, που αυτή τη στιγμή βρίσκεται στη φάση που έχουν βγει τα άγρια θηρία και οι θηριοδαμαστές.
Προφανώς, το συμφέρον που έχει κάθε χώρα είναι σχεδόν αστείο να αναλυθεί, μπορεί ωστόσο να αναφερθεί, για τη συνοχή της σκέψης, ότι αφενός Ελλάδα και Τουρκία διεκδικούν και εδαφική επικράτεια αλλά και την αποκλειστικότητα της εκμετάλλευσης πηγών που θα ισχυροποιήσουν τις αντίστοιχες αστικές τάξεις των δύο χωρών, ενώ τρίτες χώρες, μεγάλοι ιμπεριαλιστές, όπως η Γαλλία και οι ΗΠΑ, έχουν είτε άμεσα συμφέροντα από την εκμετάλλευση των περιοχών (πχ η Γαλλία εκμεταλλεύεται κατ’αποκλειστικότητα ένα θαλάσσιο οικόπεδο της Κύπρου) είτε ισχυροποιούν την παρουσία τους στην περιοχή προκειμένου να ασκούν πιο αποτελεσματικά την πολιτική και στρατιωτική επιρροή τους στην εγγύς Ανατολή.
Βεβαίως, όλα αυτά δε σημαίνουν ότι τα ανοιχτά ζητήματα και η αναταραχή των τελευταίων μηνών δεν πρέπει να αφορούν τα πλατύτερα λαϊκά στρώματα, καθώς σε περίπτωση οποιασδήποτε σύρραξης, τα αποτελέσματα θα μετρηθούν με το αίμα των λαών εκατέρωθεν, ενώ η ασφάλεια των συνόρων, σε περιοχές μάλιστα κατοικημένες, αποτελεί θεμέλιο της ειρήνης, μη δεδομένο στην περιοχή. Για το λόγο αυτό, έχει μεγάλη σημασία το πώς αντιμετωπίζει ο κάθε λαός τα τεκταινόμενα.
Το πανηγύρι των ιδεολογημάτων πάνω από την κρίση
Κατά τη διάρκεια αυτής της κρίσης, προφανώς έχει υπάρξει το έδαφος για να αναπτυχθούν ακόμα μια φορά οι εθνικιστικές, ψεύτο-πατριωτικές κορώνες. Οι όποιοι σωβινιστές, πριν το ξέσπασμα της μπόρας, μιλούν ασταμάτητα για την υπεροχή της χώρας τους, συνήθως επικεντρώνοντας την προσοχή τους στη θεωρητική στρατιωτική υπεροχή.
Την ίδια στιγμή, βεβαίως, βρίσκουν έδαφος και οι ψευτο-διεθνιστικές κορώνες, που δεν έχουν καμία σχέση με την αλληλεγγύη μεταξύ των εθνών, αλλά κυρίως εκ μέρους της ελληνικής πλευράς, δικαιολογούν τη στάση ενός ουσιαστικά πιο αδύναμου κράτους που στηρίζει την ασφάλειά του στην προστασία από πιο ισχυρούς, εκχωρώντας δικαιώματα που θεωρητικά κατέχει η αστική του τάξη. Έτσι, το ελληνικό κεφάλαιο έχει κάνει τη στρατηγική επιλογή να στηρίξει τα γαλλικά συμφέροντα στην περιοχή, καθώς πίσω από τη συστράτευση και τη συμμαχία με τις ισχυρές αστικές τάξεις ευρωπαϊκών χωρών, μπορεί να αντιμετωπίσει την ανερχόμενη τουρκική αστική τάξη, που τα τελευταία χρόνια κινείται με τεράστια “όρεξη” στην περιοχή.
Το τουρκικό κεφάλαιο από την άλλη, επιδιώκει να καταστήσει την Τουρκία ισχυρή δύναμη και τοποτηρητή στην Ανατολική Μεσόγειο, για πρώτη φορά χωρίς τις πλάτες ισχυρότερων παιχτών. Επιθυμεί ουσιαστικά να μπει στο παιχνίδι των “μεγάλων” και για το λόγο αυτό τα βάζει με πανίσχυρους ιμπεριαλιστές, που έχουν το ντεζαβαντάζ της τρίτης χώρας στην περιοχή.
Μια δήλωση, χορταστική για την παραπληροφόρηση
Αυτή η απλή ανάλυση της κατάστασης, βεβαίως, απέχει παρασάγγας από τον τρόπο που το κλίμα δημιουργείται μέσα στις κοινωνίες των δύο χωρών που βρίσκονται στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης, της Ελλάδας και της Τουρκίας. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα για το πώς στρεβλώνεται εντελώς το νόημα της αντιπαράθεσης, μέσα από πολιτικές τοποθετήσεις και την προπαγάνδα των ΜΜΕ, είναι ο τρόπος που εξελίχθηκε η δημόσια συζήτηση μετά από μια δήλωση του Τούρκου Υπουργού Άμυνας, Χουλουσί Ακάρ.
Ο Ακάρ σε μια δήλωση του που αναδημοσιεύτηκε από την τουρκική εφημερίδα Hürriyet, είπε τα ακόλουθα: “Όσο αφορά τη γειτονική μας Ελλάδα, δε θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για συμφέροντα άλλων. Για εκείνων τα συμφέροντα τους θυμίζουμε ότι δε θα θέλαμε η Ελλάδα να γίνει μεζές στο πιάτο τους. Ελπίζουμε να είναι γνώστες αυτής της κατάστασης.”
Για την ακρίβεια (και για όποιον θέλει να το ψάξει), το ακριβές κομμάτι της δήλωσης στην τουρική γλώσσα είναι το εξής: “Tansiyonun düşmesi için bazılarının sadece susması yeter. Bir şey yapmalarına gerek yok, sussunlar yeter. Bu arada, komşumuz Yunanistan’ın bazı ülkelerin menfaatleri uğruna kendini kullandırmaması, bu uğurda Yunanistan’ın meze olmamasını şiddetle tavsiye ediyor, bunu kendilerine hatırlatıyoruz. Umuyoruz bunun farkındadırlar.”
Προφανώς η φράση “μεζές στο πιάτο τους” ήταν αυτή που μπορούσε σε μια μετάφραση να αξιοποιηθεί ανηλεώς προκειμένου να δημιουργηθεί ένα στρεβλό κλίμα με δημιουργία εντυπώσεων, οι οποίες κρύβουν συνήθως την πραγματική αντιπαράθεση. Η φράση “μεζές στο πιάτο του” στα τουρκικά είναι μια αρκετά “ευγενική” έκφραση και δε σημαίνει τίποτ’άλλο παρά “έρμαιο των συμφερόντων του”. Βεβαίως, αν οι μεταφραστές ήθελαν να κάνουν σωστά τη δουλειά τους, θα λάμβαναν υπόψη τους τα χαρακτηριστικά της φρασεολογίας στην ξένη γλώσσα και θα αντικαθιστούσαν τη φράση με την αντίστοιχη ελληνική. Για παράδειγμα, όταν ένας μεταφραστής αποδίδει ένα αγγλικό κείμενο, ποτέ δε γράφει στα ελληνικά “έβρεχε σκυλιά και γατιά”.
Λίγες ώρες αργότερα, όπως μπορεί κανείς να καταλάβει, τα ελληνικά μέσα, στη μεγάλη πλειονότητα τους, κυκλοφόρησαν με τίτλους του στυλ: “Ακάρ: Η Ελλάδα να προσέχει για να μη γίνει μεζές”, που βεβαίως αντί για το πολιτικό νόημα της δήλωσης φαίνεται ως μια απλή και ευθεία χονδροειδής απειλή προς την Ελλάδα. Όπως ήταν επίσης φυσικό, οι πάντα έγκυροι σχολιαστές του ελληνικού διαδικτύου και των κοινωνικών δικτύων, έσπευσαν να επιβεβαιώσουν τον Τούρκο Υπουργό από θέματα που αφορούσαν την κατάσταση της εγκεφαλικής του λειτουργίας μέχρι …την αλμυρότητα του μεζέ.
Τι είπε στην πραγματικότητα ο Ακάρ
Στην πραγματικότητα, η δήλωση του Ακάρ είχε ένα πολύ συγκεκριμένο και σημαντικό πολιτικό περιεχόμενο, το οποίο όμως, μέσα σ’αυτό το τσίρκο απλά αποσιωπάται. Ο Τούρκος Υπουργός, παίζοντας το χαρτί της “καλής γειτονίας” κάλεσε την Ελλάδα να σταματήσει να υπερασπίζεται τα συμφέροντα της Γαλλίας και να διαπραγματευτεί λύσεις με την Τουρκία. Γιατί το έκανε αυτό, είναι άραγε φιλέλληνας; Κάθε άλλο. Ο Τούρκος Υπουργός με τη φράση αυτή, οριοθετούσε την Τουρκία στο κλαμπ των ισχυρών που αντιμάχονται για διαφορετικά συμφέροντα στην περιοχή, αναγνωρίζοντας ως αντίπαλο του τη Γαλλία και αφήνοντας στην Ελλάδα το ρόλο του “αδύναμου” παίχτη, του τζόκερ που ουσιαστικά θα πρέπει να επιλέξει με ποιον από τους “μεγάλους” θα συστρατευτεί.
Αυτή η δήλωση είναι όντως προκλητική, επειδή περιέχει το στοιχείο του πατροναρίσματος, μάλιστα σε διεθνές και διπλωματικό επίπεδο. Είναι δήλωση αφενός μειωτική για την Ελλάδα, που ακόμα κι αν η θέση της, μέσω των ενεργειών της, είναι στην πραγματικότητα αυτή που περιγράφει ο Τούρκος Υπουργός, η αποτύπωση αυτής της κατάστασης σε επίσημη δήλωση θέτει προηγούμενα. Η Τουρκική διπλωματία ποτέ δεν πέφτει σε χοντρά λάθη, δε θα έπεφτε ούτε τώρα. Η φράση αυτή θα πετύχει απόλυτα τον σκοπό της αν στο τέλος η Τουρκία βρεθεί σε ρόλο διαπραγματευτή με …τη Γαλλία, κάτι που θα σημαίνει ότι η Ελλάδα θα έχει χάσει την ανεξάρτητη επιλογή διαφύλαξης της ειρήνης εντός των συνόρων της. Την ίδια στιγμή θα επιβεβαιώνει στην πράξη το νέο αναβαθμισμένο στάτους της Τουρκίας στην περιοχή.
Αυτή την ουσία, ωστόσο, μιας βαθιά πολιτικής δήλωσης, όχι απλά δε μπαίνει στη διαδικασία να την κρίνει η ευρεία μάζα στην Ελλάδα, αλλά ακόμα και αν κάποιος έχει τη διάθεση να την εξετάσει πιο προσεχτικά, η ουσιαστική παραπληροφόρηση εκ μέρους των ΜΜΕ, μέσω της στρεβλής απόδοσης στα ελληνικά, δεν αφήνει τέτοια περιθώρια. Έτσι, με μια σειρά δηλώσεων, τοποθετήσεων, υποτιθέμενων βαρύγδουπων θέσεων των κυβερνήσεων, στον πολύ κόσμο δημιουργείται μια πολύ στρεβλή εικόνα για τη φύση της αντιπαράθεσης και τα συμφέροντα του κάθε “παίχτη”, με αποτέλεσμα να είναι πολύ πιο εύκολο να αναζητά και “λύσεις” του προβλήματος που μόνο συμφέρουσες δεν είναι για τους λαούς. Αυτές οι λύσεις, από την άλλη, δε λύνονται με ένα σύνθημα και μια “απάντηση”, χρειάζονται εκ βάθρων αλλαγή στον τρόπο που λειτουργεί το ελληνικό κράτος εκ της γενέσεώς του και το πρόβλημα σ’αυτή την εξέλιξη δεν είναι σίγουρα η Τουρκία.
Το πραγματικό μέλημα
Βασικό μέλημα του κάθε ανθρώπου αυτή τη στιγμή πρέπει να είναι η αποφυγή κάθε είδους πολεμικής σύρραξης καθώς και η διατήρηση των συνόρων, καθώς κάθε αλλαγή τους επιφέρει αντίστοιχο κόστος στη ζωή των λαών. Με βάση αυτό για το “σήμερα” μπορεί να γίνει και η αναγωγή στο “πάντα” και τότε να συζητήσουμε υπό καλύτερες βάσεις για το πώς μπορούν να ζήσουν ειρηνικά όλοι οι λαοί στην περιοχή, χωρίς να είναι έρμαια και μεζέδες του εκάστοτε κεφαλαίου.
Comments are closed.