Η αυγή της διαστημικής εποχής άφησε μία ολόκληρη γενιά ατόμων να ονειρεύονται ότι κάποια μέρα μπορεί να γίνονταν αστροναύτες. Αστροναύτες που θα επέπλεαν χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια της Γης, κοιτώντας μέσα από το παράθυρο του διαστημοπλοίου, κατευθείαν στα αστέρια. Ωστόσο, η ανθρωπότητα μάλλον θα ξανασκεφτόταν το όνειρο του κοσμικού ταξιδιώτη, έαν γνώριζε τι φαγητό… σερβιριζόταν στα πρώτα διαστημικά ταξίδια.
Θα έλεγε κανείς ότι τα πρώτα γεύματα “σε τροχιά” ήταν το λιγότερο αποκρουστικά. Και ενώ το φαγητό των αστροναυτών έχει σταδιακά αρχίσει να βελτιώνεται, οι σύγχρονοι αστροναύτες ακόμη γυρίζουν στη Γη νοσταλγώντας το αγαπημένο τους πιάτο. Όταν η Christina Koch επέστρεψε από το διαστημικό της ταξίδι (που παρεμπιπτόντως διήρκεσε 328 ημέρες και έσπασε το ρεκόρ της παραμονής γυναίκας στο διάστημα), έψαχνε απεγνωσμένα πατατάκια. Βλέπετε, δεν επιτρέπονται τραγανές παρασκευές στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, καθώς τα ψίχουλα μπορεί να προκαλέσουν σοβαρή ζημιά στον εξοπλισμό.
Το πρώτο διαστημικό φαγητό
Το 1961, ο Σοβιετικός κοσμοναύτης Yuri Gagarin, έγινε ο πρώτος άνθρωπος που μπήκε σε τροχιά γύρω από τη Γη και ο πρώτος άνθρωπος που έφαγε στο διάστημα. Το γεύμα του αποτελούνταν από πολτοποιημένο κρέας, συσκευασμένο σε ένα σωληνάριο, ώστε να μπορεί να τρώει εύκολα κατευθείαν από το στόμιο. Και για επιδόρπιο, οι διοργανωτές της αποστολής ήταν αρκετά ευγενικοί να συμπεριλάβουν σωληνάρια με ρευστή σοκολάτα. Την επόμενη χρονιά, ο αστροναύτης John Glenn έγινε ο πρώτος Αμερικανός σε τροχιά γύρω από τη Γη (για την ακρίβεια, ο Alan Shepard πέταξε πρώτος, αλλά επειδή η πτήση του κράτησε μόνο 15 λεπτά, δεν έφαγε). Οι γαστρονομικές επιλογές που είχε ο Glenn δεν ήταν καλύτερες, αλλά είχε την διευκόλυνση να χρησιμοποιεί καλαμάκια. Τα επιδόρπιά του ήταν μία φρουτόκρεμα από μήλο και κάποιες ταμπλέτες ζάχαρης που έπρεπε να διαλύει σε νερό. Τα κυρίως γεύματά του ήταν πολτοποιημένο μοσχάρι και λαχανικά και πλέον βρίσκονται στην κατοχή του National Air and Space Museum.
Εκείνη την εποχή, οι επιστήμονες που διοργάνωναν διαστημικές αποστολές είχαν μεγαλύτερα προβλήματα από το να ικανοποιήσουν τους γευστικούς κάλυκες των αστροναυτών. Κανένας δε γνώριζε πως το σώμα θα αντιδρούσε στη βρώση υπό συνθήκες μηδενικής βαρύτητας. Θα μπορούσε ο Glenn για παράδειγμα, να καταπιεί και να χωνέψει το φαγητό; Ευτυχώς, το σώμα του αντέδρασε μια χαρά, αλλά δεν ήταν αρκετό για να φέρει το τέλος της εποχής του φαγητού σε σωληνάριο. Κατά τη διάρκεια όλου του προγράμματος Mercury της NASA, οι αστροναύτες έπρεπε να το συνηθίσουν: μέχρι το τέλος των αποστολών τα γεύματά τους επρόκειτο να αποτελούνται είτε από πουρέ πάσης φύσεως, είτε από κύβους φαγητών που αποξηραίνονταν για να αποτραπεί η επιμόλυνση από βακτήρια.
Σήμερα
Ήταν μόνο μετά την έναρξη του προγράμματος Gemini και τα σχέδια για προσελήνωση, όταν η NASA έλαβε υπόψιν τα παράπονα των αστροναυτών και ενέκρινε τη στέρεα τροφή. Τα σωληνάρια μπήκαν στην ιστορία, οι αποξηραμένοι κύβοι καλύφθηκαν με βρώσιμη ζελατίνη για να αποφεύγονται τα ψίχουλα και φαγητά όπως γαρίδες ή κοτόπουλο με λαχανικά, μπήκαν σε πλαστικά σακουλάκια ώστε να μπορούν να μετατραπούν σε ένα γεύμα με περισσότερη υφή και γεύση, χωρίς τον κίνδυνο καταστροφής του εξοπλισμού.
Σήμερα, στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό υπάρχουν πάνω από 200 διαφορετικές επιλογές φαγητού, οι περισσότερες από τις οποίες όμως χρειάζεται ακόμα να ενυδατωθούν για να έρθουν σε βρώσιμη κατάσταση. Τα μπαχαρικά όμως είναι μία άλλη ιστορία: το αλάτι και το πιπέρι, με τη λεπτόκοκκη μορφή τους, μπορούν επίσης να προκαλέσουν βλάβη στους αεραγωγούς και την ποιότητα της ατμόσφαιρας στο σταθμό, οπότε πρέπει να χρησιμοποιούνται σε μορφή πάστας.
Από τη θετική όψη όμως των πραγμάτων, η NASA πλέον επιτρέπει στους αστροναύτες να παίρνουν ακόμα και κολατσιό κατά τη διάρκεια της πτήσης, το οποίο συνήθως είναι ένα ζεστό σάντουιτς. Ας ελπίσουμε ότι η ποιότητα της διατροφής των αστροναυτών στο διάστημα θα συνεχίσει να είναι μέλημα των διαστημικών υπηρεσιών, μιας και η κακή σίτιση στα μεγάλα ταξίδια που σχεδιάζονται στον Άρη, μπορεί όχι μόνο να έχει σωματικές, αλλά και ψυχολογικές επιπτώσεις.
* Το άρθρο είναι ελεύθερη μετάφραση του αντίστοιχου από το περιοδικό Astronomy
Comments are closed.