Πριν από τρεις περίπου ώρες, η Royal Astronomical Society (Βασιλική Αστρονομική Εταιρία) ανακοίνωσε την ανακάλυψη φωσφίνης στην ατμόσφαιρα της Αφροδίτης, ενός αερίου που τυπικά είναι ενδεικτικό της ύπαρξης ζωής. Σύμφωνα με το άρθρο [1] που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature Astronomy:
“Μέχρι τώρα, κατά την εξερεύνηση του ηλιακού συστήματος έχουμε εντοπίσει ενδιαφέρουσες χημικές ενώσεις, αλλά συχνά σε τοποθεσίες όπου οι πηγές των αερίων δεν είναι προσβάσιμες, όπως στο αρειανό υπέδαφος και σε υδατικά αποθέματα σε παγωμένους δορυφόρους.”
Οι προσπάθειες μέχρι σήμερα
Ορμώμενοι από εντοπισμούς ενώσεων στις οποίες βασίζεται η ζωή, όπως οι οργανικές ενώσεις, η ομάδα της οποίας ηγείται η καθηγήτρια Jane S. Greaves από το Πανεπιστήμιο του Cardiff στο Ηνωμένο Βασίλειο και οι συνεργάτες, αποφάσισαν να ψάξουν για σημάδια ύπαρξης φωσφίνης στην ατμόσφαιρα του αφιλόξενου πλανήτη. Στο παρελθόν είχε επιχειρηθεί ξανά να εντοπιστούν ίχνη της εν λόγω χημικής ουσίας με τη βοήθεια του τηλεσκοπίου James Clerk Maxwell Telescope (JCMT). Ωστόσο, υπήρχαν διάφοροι τεχνικοί περιορισμοί στη μελέτη, όπως για παράδειγμα το γεγονός ότι τα φάσματα έφεραν αλλοιώσεις που οφείλονταν σε ανακλάσεις του σήματος. Έτσι, η ομάδα της Greaves και οι συνεργάτες τους, το Μάρτιο του 2019, επέλεξαν να χρησιμοποιήσουν συνδυαστικά και το Atacama Large Millimetre/submillimetre Array (ALMA), ένα ανεξάρτητο συμβολομετρικό τηλεσκόπιο που πρόσφερε υψηλότερο λόγο σήματος προς θόρυβο. Έτσι, οι ερευνητές κατάφεραν τελικά να εντοπίσουν στο φάσμα της ατμόσφαιρας της Αφροδίτης γραμμές απορρόφησης της φωσφίνης, η οποία απεικονίζεται στα φάσματα των παρακάτω εικόνων, από το JCMT και το ALMA αντίστοιχα.
Η ανθρωπογενής προέλευση της φωσφίνης
Στο άρθρο που δημοσιεύτηκε, οι επιστήμονες κάνουν λόγο για ενδεχόμενη ύπαρξη ζωής, καθώς η φωσφίνη στη Γη είναι αποκλειστικά σχεδόν συνδεδεμένη με ανθρωπογενή δραστηριότητα. Υπάρχει όμως η πιθανότητα οι αφιλόξενες συνθήκες της Αφροδίτης να επιτρέπουν ή να είχαν επιτρέψει στο παρελθόν την εμφάνιση ζωής; Διαβάζουμε στο πρώτο παράρτημα της δημοσίευσης πως προσομοιώσεις έχουν δείξει ότι είναι πιθανό να υπήρχε κατοικίσιμη επιφάνεια με υγρό νερό ακόμη και κάποιες εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια πριν. Οι αλλαγές που υπήρξαν στο περιβάλλον είναι δυνατό να έχουν μετακινήσει τη ζωή προς την ατμόσφαιρα, περιορίζοντας τη βιόσφαιρα εκεί. Ένα ακόμη σημαντικό εύρημα ήταν ότι η παραγωγή φωσφίνης από βιολογικούς μηχανισμούς ευνοείται σε ψυχρά και όξινα περιβάλλοντα. Παρά την υψηλή θερμοκρασία που επικρατεί στον όξινο πλανήτη, θερμοδυναμικές προσομοιώσεις έδειξαν ότι η παραγωγή φωσφίνης από άλλα σύμπλοκα είναι εφικτή.
Τα επόμενα βήματα
Το επόμενο βήμα, σύμφωνα με τη σύντομη συνέντευξη της Greaves παρακάτω (στα Αγγλικά), θα ήταν η αποστολή κάποιου εξερευνητικού διαστημοπλοίου το οποίο θα δώσει “εξ’ επαφής” απάντηση στο ερώτημα της ύπαρξης ζωής στην ατμόσφαιρα της Αφροδίτης. Στη μελέτη συμμετείχαν επίσης το MIT, το Πανεπιστήμιο του Manchester, το Πανεπιστήμιο του Cambridge, το Εργαστήριο Μοριακής Βιολογίας MRC, το Πανεπιστήμιο Kyoto Sangyo, το Βασιλικό Αστεροσκοπείο του Greenwhich, το Ανοιχτό Πανεπιστήμιο του Ηνωμένου Βασιλείου και το Αστεροσκοπείο της Ανατολικής Ασίας.
[1] Greaves, J.S., Richards, A.M.S., Bains, W. et al. Phosphine gas in the cloud decks of Venus. Nat Astron (2020)
Comments are closed.