Ένα υπερωκεάνιο ταξίδι θα αποτελεί πάντα μια ξεχωριστή υπόθεση. Φεύγοντας από την Ευρώπη αφήνεις πίσω αυτή την πραγματικά ξεχωριστή ήπειρο, που είναι αλήθεια ότι όμοιά της δεν υπάρχει στον κόσμο και αποτελεί τελικά το μεγάλο μας σπίτι. Ένα σπίτι όχι με την έννοια τη διοικητική ή την πολιτική, αλλά ένας τόπος που έχει συνδιαμορφωθεί από δεκάδες διαφορετικούς λαούς, πολιτισμούς, που ο καθένας έχει αφήσει πάνω στη Γηραιά Ήπειρο το σημάδι του.
Στην Ευρώπη έχουμε μάθει να θαυμάζουμε την ιστορία και τον πολιτισμό μας βλέποντας μια πορεία στο παρελθόν, μια εξέλιξη. Στην Αμερική αυτή η προσέγγιση είναι εντελώς διαφορετική. Στις ΗΠΑ, η ιστορική εξέλιξη χαρακτηρίζεται από εκρήξεις, από άλματα. Φτάνοντας με το αεροπλάνο, έπειτα από πολλές ώρες υπερατλαντικής πτήσης, είναι τρομερό το συναίσθημα που μπορεί να σε πιάσει, βλέποντας τι υπάρχει μέσα στην αμερικανική ενδοχώρα.
Το δικό μου αεροπλάνο, το πρώτο που με έφερε σ’αυτή τη μεριά του άλλωτε αποκαλούμενου “Νέου Κόσμου”, έφτανε σε μια μεγάλη πόλη του Τέξας, το Ντάλας. Κοιτώντας από το παράθυρο τους δρόμους, την έκταση της πόλης, που δεν είναι κάποια από τις πιο φημισμένες, καθώς και όλα όσα έφτιαξαν εδώ οι άνθρωποι τα τελευταία 200 με 250 χρόνια, με κυρίευσε ένας θαυμασμός. Οι δρόμοι, οι πλατείες, τα μνημεία, οι μεγάλες κατασκευές που συνθέτουν το σκηνικό των ευρωπαϊκών πόλεων, έχουν διαμορφωθεί μέσα από πορείες αιώνων ή και χιλιετιών. Εδώ η κατάσταση είναι εντελώς διαφορετική. Οι άνθρωποι που βρέθηκαν σ’αυτά τα μέρη έφτιαξαν από την αρχή, από το μηδέν, ένα μεγάλο πολιτισμό, κουβαλώντας σε ένα έδαφος παρθένο όσα η ανθρωπότητα είχε παράξει στην άλλη άκρη του Ατλαντικού.
Αυτό είναι ίσως και το μοναδικό πολιτισμικό σοκ που μπορεί να σε πιάσει στην Αμερική. Όχι προφανώς με την έννοια του διαφορετικού, του εξωτικού, αλλά συνειδητοποιώντας τη διαφορά που έχει αυτό που βλέπεις γύρω σου με ότι αντίστοιχο στην Ευρώπη. Για να δεις κάτι πραγματικά διαφορετικό πρέπει να πας σε κάποιες συγκεκριμένες γωνιές και μία απ’ αυτές είναι σίγουρα η περιοχή γύρω από τον μεγάλο ποταμό Rio Grande, στην πολιτεία του New Mexico, όπου αν και ο δυτικότροπος Αμερικανικός πολιτισμός έχει κυριεύσει εδώ και αιώνες, υπάρχουν τα σημάδια της ανταλλαγής πολιτισμικών στοιχείων με τους ντόπιους πληθυσμούς, τους λεγόμενους στην καθομιλουμένη Ινδιάνους, αλλά και τους λατίνους, μια μίξη ντόπιων και Ισπανών αποικιοκρατών.
Ένα αεροπλάνο ακόμα λοιπόν, για να φύγω από τη Γη των καουμπόυδων και να φτάσω στη μεγαλύτερη πόλη του Νέου Μεξικό, την Αλμπουκέρκη, απ’ όπου ξεκινάει αυτή η εξερεύνηση.
Ο Rio Grande
Ο Rio Grande είναι ένας ποταμός που δεν προσφέρει κάτι περισσότερο από την κοιλάδα, μέσα στην οποία ήταν δυνατό να αναπτυχθούν οικισμοί, χωριά και πόλεις. Δεν έχει κάποιο μεγάλο φράγμα, όπως ο Colorado, δε μεταφέρει τεράστιες ποσότητες νερού, όπως ο Μισισιπής. Έχει όμως χαρακτηρίσει τη γεωγραφία της περιοχής.
Αφ’ενός χαρακτηρίζει την πολιτική γεωγραφία, καθώς μεγάλο κομμάτι του αποτελεί το φυσικό σύνορο μεταξύ του Μεξικό και της αμερικανικής πολιτείας του Τέξας. Αν κοιτάξει κανείς το χάρτη με τα σύνορα των δύο χωρών, το κομμάτι που δε φαίνεται τετραγωνισμένο είναι η κοίτη του Μεγάλου Ποταμού. Παλιότερα (1836-1845) αποτελούσε στο σύνολό του, το σύνορο μεταξύ της Δημοκρατίας του Τέξας και του Μεξικό.
Όμως αυτό που είναι πιο ενδιαφέρον όταν βρίσκεσαι στην περιοχή αυτή, είναι η φυσική γεωγραφία που έχει διαμορφώσει το υδάτινο πέρασμά του. Δημιουργώντας τοπία πολύ διαφορετικά από αυτά που βλέπουμε στην Ευρώπη, περνώντας μέσα από τεράστιες σειρές ιζημάτων που δεν πτυχώθηκαν, δε μεταμορφώθηκαν, με το πέρασμα του χρόνου, παρά μόνο διαβρώθηκαν από τον ποταμό, μπορεί κανείς να δει μεγάλα φαράγκια, τρομερές δομές ιζημάτων που θυμίζουν westerns και μια σειρά από διαφορετικά κλίματα σε μια διαδρομή 3051 χιλιομέτρων, τη μισή περίπου από την ακτίνα της Γης.
Αυτό το φυσικό τοπίο μπορεί να σε μαγέψει ως και να σε χαζέψει, κοιτώντας τα απίστευτα δημιουργήματα του νερού, ξεχνώντας κάθε αίσθηση του χρόνου.
Ο Rio Grande πηγάζει από τα βουνά του Colorado, γνωστά και ως βουνά του San Juan και διχοτομώντας την πολιτεία του Νέου Μεξικό συνεχίζει την πορεία του έχοντας από τα βορειοανατολικά την πολιτεία του Τέξας και από τα νοτιοδυτικά τις πολιτείες Chihuahua, Coahuila και Tamaulipas του Μεξικό.
Η δική μου εξερεύνηση αφορά το βόρειο κομμάτι της πολιτείας του Νέου Μεξικού, από την πόλη της Αλμπουκέρκης, που βρίσκεται σχεδόν στη μέση της πολιτείας, μέχρι τους οικισμούς του Taos, γύρω στα 70 χιλιόμετρα νοτιότερα από την πολιτεία του Colorado.
Los Alamos
Η πρώτη στάση και η βάση για όλα όσα είδα ήταν το Los Alamos, μια πόλη – στην πραγματικότητα κωμόπολη – πραγματικά ξεχωριστή πάνω στη Γη.
Για να φτάσει κανείς στο Los Alamos θέλει περίπου 2 ώρες με το αυτοκίνητο από την Αλμπουκέρκη. Αν είναι μέρα, έχει τη δυνατότητα να θαυμάσει τα δημιουργήματα της φύσης, που νομίζεις ότι έπαιζε με την άμμο, για να φτιάξει ότι υπάρχει εκατέρωθεν του δρόμου. Αν είναι βράδυ, είναι απλά η είσοδος σε έναν αμερικανικό δρόμο, μια εμπειρία διαφορετική από την Ευρώπη και αυτή.
Αφ’ ενός, οι μεγάλοι δρόμοι στις ΗΠΑ έχουν διαφορετική χάραξη, καθώς διασχίζουν τεράστιες ερημικές πεδιάδες, σε αντίθεση με τους ευρωπαϊκούς που περνάνε από δεκάδες ή και εκατοντάδες χωριά και ένα αρκετά ανώμαλο ανάγλυφο. Αφ’ ετέρου, οι ΗΠΑ είναι μια χώρα που φτιάχτηκε για να κυκλοφορείς σ’αυτήν με αυτοκίνητο, με ένα ατομικό μέσο μεταφοράς, στη λογική της απόλυτης ελευθερίας κινήσεων και επιλογών. Τα λεωφορεία, τα τρένα, ακόμα και τα αεροπλάνα όταν πρόκειται για κοντινές αποστάσεις, υστερούν πολύ σε σχέση με ένα ταξίδι με αυτοκίνητο. Ευτυχώς, ένα τετράτροχο μου έδωσε τη δυνατότητα να περιγράψω τα παρακάτω.
Φτάνοντας λοιπόν στο Los Alamos, αν δεν έχεις απόλυτη άγνοια, σκέφτεσαι πόσοι και ποιοι πέρασαν πριν από εσένα από αυτή τη γωνιά. Πόσο μεγάλο ρόλο έπαιξε στην ιστορία του 20ου αιώνα αυτό το μέρος, που αποτελεί σήμερα ένα ιδιότυπο “επιστημονικό γκέτο”. Λιγότερο απ’ ότι παλιότερα, αλλά σίγουρα κρατάει αυτά τα χαρακτηριστικά.
Το Los Alamos ήταν περισσότερο μια δασώδης περιοχή, παρά μια πόλη, στο πρώτο μισό του 20ου αιώνα. Το όνομά του σημαίνει “Οι Λεύκες” και είναι χαρακτηριστικό του άγριου δασώδους τοπίου, με αλληπάλληλα μικρά φαράγκια που οδηγούν στον Rio Grande.
Όταν το 1939 ο Αϊνστάιν, ανέλαβε την ευθήνη να στείλει στον Πρόεδρο Franklin Delano Roosevelt μια επιστολή όπου ανέφερε τη δυνατότητα κατασκευής μιας βόμβας πυρηνικής σχάσης, καθώς και την αναγκαιότητα αυτή να κατασκευαστεί πρώτα από τους Αμερικάνους και όχι από τους Ναζί, ξεκινούσε και η νέα Ιστορία της περιοχής.
Στις 9 Οκτωβρίου του 1941, ο Πρόεδρος Roosevelt αποδέχθηκε την έναρξη του πυρηνικού προγράμματος των ΗΠΑ και τότε ξεκίνησε ένα από τα πιο ιστορικά ερευνητικά προγράμματα, υπό την επωνυμία Manhattan Project. Επιστημονικός επικεφαλής ήταν ο φυσικός Robert Oppenheimer, ενώ στρατιωτικός επικεφαλής ο αντιστράτηγος Leslie Groves. Έπρεπε τότε να βρεθεί μια περιοχή στην οποία θα μπορούν με πλήρη μυστικότητα να γίνονται τα επιστημονικά πειράματα, που θα μπορούσαν να κρίνουν την έκβαση του πολέμου.
Ανάμεσα σε άλλες, που επίσης πληρούσαν τα κριτήρια, το Los Alamos ήταν μια περιοχή ιδιαίτερα αγαπητή στον Oppenheimer που συνήθιζε να πηγαίνει εκεί για ιππασία, εξερευνώντας το θαυμάσιο φυσικό τοπίο. Έτσι, απομακρύνοντας το μοναδικό ίχνος δυτικού πολιτισμού, ένα σχολείο για παιδιά με αναπνευστικά προβλήματα, καθώς και κάμποσους πλυθησμούς Ινδιάνων που βρίσκονταν κοντά στον τόπο που έμελλε να κατασκευαστεί αυτή η καινούρια πόλη-εργαστήριο, ξεκίνησε η ιστορία ενός νέου, πολύ ιδιότυπου οικισμού.
Σ’αυτόν κατοικούσαν μόνο επιστήμονες, που έρχονταν από πολλές μεριές και πανεπιστήμια των ΗΠΑ, αποδεχόμενοι να αποχωριστούν τα εγκόσμια κατά τη διάρκεια του πολέμου. Θα μπορούσε κανείς να χαρακτηρίσει το Los Alamos ένα επιστημονικό “Άγιον Όρος” εκείνης της εποχής. Μια πόλη χωρίς σχολεία, χωρίς νοσοκομεία, χωρίς εστιατόρια, χωρίς δικαστήρια, χωρίς φυλακές…
Ουσιαστικά μη επιστημονικές δραστηριότητες που διεξάγονταν ήταν μόνο αυτές που αφορούσαν τη ζωή των ίδιων των επιστημόνων. Στις περισσότερες των περιπτώσεων το έργο αυτό αναλάμβαναν οι σύντροφοι και σύζυγοι όσων έφταναν σ’αυτή την παράξενη κοινότητα.
Για να καταλάβει κανείς τους κανόνες μυστικότητας, είναι αρκετό να διανοηθεί μια πόλη που δεν υπάρχει στο χάρτη. Τα γράμματα που έφταναν σε όσους ήταν στο Los Alamos, αφού φυσικά όλα ελέγχονταν, δεν είχαν διεύθυνση που να το αναφέρει. Όταν κάποιος ήθελε να στείλει γράμμα σ’ έναν από τους επιστήμονες του Manhattan Project το έστελνε σε μια ταχυδρομική θυρίδα στην κοντινή πόλη της Santa Fe. Στη Santa Fe βρισκόταν επίσης το γραφείο υποδοχής, όπου οι νέοι κάτοικοι-ερευνητές του Los Alamos έπαιρναν τη διαπίστευσή τους και το δρόμο μακριά από τον υπόλοιπο ανθρώπινο πολιτισμό.
Η συνέχεια και η επιτυχία του Manhattan Project είναι σε όλους γνωστή, όμως από τη μια η ανάγκη για συνέχιση της πυρηνικής έρευνας σ’έναν κόσμο με πυρηνικά και πυρηνική απειλή, αλλά και της βασικής έρευνας, ήταν τα στοιχεία που οδήγησαν στην απόφαση για συνέχιση της λειτουργίας του Los Alamos National Laboratory, το οποίο λειτουργεί ως σήμερα, με στόχο την Εθνική Ασφάλεια και την παραγωγή Θεμελιώδους Έρευνας, σε έναν τόπο, όμως, που είναι γνωστός σε όλο τον κόσμο και κατοικούν κι άλλοι πολίτες σ’αυτόν.
Πάντως, τα παράξενα δεν τελειώνουν, καθώς ο δυσανάλογα μεγάλος αριθμός επιστημόνων κάνει και σήμερα την κωμόπολη κάπως ιδιαίτερη. Ο μέσος όρος του πληθυσμού έχει ειδίκευση μεγαλύτερη από επίπεδο διδακτορικού, ενώ λόγω αυτού του χαρακτηριστικού υπάρχουν αρκετά άλλα ιδιότυπα φαινόμενα σ’αυτό το επιστημονικό γκέτο, όπως η λειτουργία των bars, που αντί για φτηνή μπύρα προσφέρουν τουρνουά trivia!!!
Το Los Alamos και το εργαστήριό του, αποτελούν ένα μέρος που πραγματικά αποτελεί μοναδική εμπειρία να το επισκεφτεί κανείς, για μικρότερο ή μεγαλύτερο διάστημα, όχι μόνο για να δει από κοντά την ξεχωριστή ιστορία του, αλλά και για να ανακαλύψει το παράξενο παρόν του.
Γύρω από το Los Alamos
Η περιοχή γύρω από το Los Alamos χαρακτηρίζεται από τους σχηματισμούς της κοιλάδας του Rio Grande. Μεγάλοι όγκοι ιζηματογενών σειρών, που έχουν μείνει όρθιοι αντιστεκόμενοι στη διάβρωση και αποφεύγοντας την κοίτη του ποταμού, δημιουργούν εξαιρετικά τοπία και απίστευτα χρώματα, ανάμεσα στο καφέ και το πορτοκαλί, ιδιαίτερα τις απογευματινές ώρες, που ο ήλιος φωτίζει τις δυτικές μεριές τους.
Είναι χαρακτηριστικό, ότι λόγω της ξηρασίας αλλά και του απότομου ανάγλυφού τους, σε αρκετές περιπτώσεις, όταν χιονίσει, το χιόνι συνεχίζει να διατηρείται για εβδομάδες στις βόρειες πλαγιές, τη στιγμή που στη νότια μεριά αυτό που βλέπει κανείς είναι εντελώς ξηρό, κάνοντας το μάτι πολλές φορές να μπερδεύεται από τα χρώματα και να πιστεύει ότι και η θερμοκρασία είναι αντίστοιχα υψηλή με εκείνη των μεγάλων ερήμων του πλανήτη.
Ένα πολύ γραφικό μέρος για να θαυμάσει κανείς τη φύση είναι το White Rock, ο πιο κοντινός στο Los Alamos οικισμός, όπου, απ’ το σημείο Overlook, μπορεί κανείς να αγναντεύσει τη διαδρομή του Rio Grande, από τα βουνά του Colorado, μέχρι την είσοδό του στην κοιλάδα του New Mexico.
Santa Fe
Η πιο κοντινή πόλη στο Los Alamos είναι η Santa Fe. Στα ισπανικά σημαίνει “Άγια Πίστη” και προέρχεται από το πλήρες όνομά της, την εποχή της ίδρυσής της, που ήταν “La Villa Real de la Santa Fe de San Francisco de Asís” (Η Βασιλική Πόλη της Άγιας Πίστης του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης). Σήμερα αποτελεί την πρωτεύουσα της πολιτείας του New Mexico.
Όπως γίνεται σχεδόν προφανές, ο καθεδρικός ναός της βασιλικής του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης δεσπόζει στην πόλη, αποτελώντας ίσως το πιο σημαντικό της μνημείο. Ωστόσω, η γραφικότητά της έγκειται στο ότι γύρω από το ναό, στο ιστορικό κέντρο της πόλης, οι περισσότερες κατασκευές είναι τυπικές της αρχιτεκτονικής pueblo, ενός τρόπου δόμησης όπου τα μόνα υλικά είναι η λάσπη και τα άχυρα. Σήμερα, ακόμα και νεότερα κτίρια, που κατασκευάζονται και με άλλα υλικά, εσωτερικά, έχουν φτιαχτεί έτσι ώστε να μοιάζουν με τα χαρακτηριστικά pueblos.
Στη βασιλική του Αγίου Φραγκίσκου βρίσκει κανείς το πιο παράξενο όνομα που θα μπορούσε ποτέ να δοθεί στην Παναγία, καθώς μέσα στο ναό υπάρχει το παρεκκλήσι της La Conquistadora, δηλαδή της “Παναγίας της Αποικιοκράτισσας” σε μια ελεύθερη μετάφραση. Όμως, στον προαύλιο χώρο του ναού υπάρχουν και δύο στοιχεία που δείχνουν ότι η ειρήνη μπόρεσε να υπάρξει στην περιοχή χάρη στη θέληση για συμβίωση των Ισπανών κατακτητών και των ντόπιων πληθυσμών, που ονομάζονταν… pueblos (πληθυσμοί στα ισπανικά!).
Δίπλα στην πύλη του ναού βρίσκεται ένα άγαλμα της Kateri Tekakwitha, γνωστή και ως Κρίνο των Μοϊκανών, που αποτελεί την πρώτη Ινδιάνα που αγιοποιήθηκε από την καθολική εκκλησία. Δίπλα, υπάρχει μια πλατεία, στην οποία δεσπόζει ένα άγαλμα του Diego de Vargas Zapata y Lujan Ponce de Leon y Contreras, ο οποίος ήταν ο Ισπανός Κυβερνήτης που έκλεισε συμφωνία ειρήνης με τους ντόπιους ιθαγενείς πληθυσμούς το 1691.
Στο κέντρο της πόλης υπάρχει η κεντρική πλατεία, στην οποία φτάνει ο ιστορικός δρόμος Santa Fe Trail, ο οποίος αποτελούσε το μονοπάτι που ένωνε την πόλη του Kansas, στην ομώνυμη πολιτεία, με τη Santa Fe, καλύπτοντας μια απόσταση περίπου 1000 χιλιομέτρων.
Στη Santa Fe βρίσκεται επίσης ακόμα ένα μνημείο θρησκευτικού ενδιαφέροντος, το παρεκλήσι του San Miguel (Αγίου Μιχαήλ) που αποτελεί σήμερα την παλιότερη κατασκευή ναού στις ΗΠΑ.
Περπατώντας στους δρόμους της ιστορικής πόλης, έχεις την εντύπωση ότι βρίσκεσαι περισσότερο στο Μεξικό παρά στις ΗΠΑ. Πολύ μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού μιλάει ισπανικά, ενώ κάποιοι δεν καταλαβαίνουν καν Αγγλικά. Την ίδια στιγμή, οι εικόνες με τα αυτοκίνητα που από τα ανοιχτά παράθυρά τους ακούς εκωφαντικά το χαρακτηριστικό reggaeton, σε κάνει να πιστεύεις ότι βρίσκεσαι πραγματικά σε κάποια πόλη της Λατινικής Αμερικής και όχι στο βόρειο ημισφαίριο.
Albuquerque
Η Αλμπουκέρκη είναι η μεγαλύτερη πόλη του New Mexico και η διαδρομή από το Los Alamos μέχρι εκεί, περίπου 2 ώρες και κατά τη διάρκεια της μέρας, ήταν αυτή που με βοήθησε να δω καλύτερα τα όσα έχει φτιάξει ο Rio Grande με τα ιζήματα της περιοχής. Είναι πραγματικά κρίμα που δεν ήταν κατορθωτό να έχω φωτογραφίες μέσα από το αυτοκίνητο, καθώς ο αυτοκινητόδρομος δεν επιτρέπει τις στάσεις.
Φτάνοντας στο κομμάτι της ιστορικής πόλης (Old Town) της Αλμπουκέρκης, το τοπίο μοιάζει πολύ με αυτό της Santa Fe. Χαμηλές κατασκευές, σε στυλ pueblos και παντού σημάδια που θυμίζουν ότι βρίσκεσαι στην είσοδο της Άγριας Δύσης. Από εδώ και προς τα δυτικά ξεκινάει μια τεράστια ερημική περιοχή, που διασχίζοντας την πολιτεία της Arizona βρίσκει ουσιασικά ξανά τον δυτικό πολιτισμό στις ακτές της California. Όλα όσα υπάρχουν ανάμεσα ήταν οι περιοχές των αγροτών και των καουμπόυδων, που κατάφεραν να γίνουν κομμάτι μιας πραγματικά ενιαίας χώρας στα μέσα του 19ου αιώνα, με την έκρηξη που προκάλεσε η ταχύτατη ανάπτυξη των σιδηροδρόμων, την εποχή λίγο πριν και μετά τον Αμερικανικό Εμφύλιο.
Το μεγαλύτερο αξιοθέατο της Αλμπουκέρκης αφορά επίσης τις μεταφορές, καθώς η Central Avenue, ένας δρόμος που τη διασχίζει από τα ανατολικά προς τα δυτικά και η βασικότερη αρτηρία της, αποτελεί τμήμα του θρυλικού δρόμου Route 66, ο οποίος ξεκινάει από το Σικάγο και φτάνει στο Λος Άντζελες, διασχίζοντας τις πολιτείες του Illinois, Missouri, Kansas, Oklahoma, Texas, New Mexico, Arizona και California. Ένας πραγματικά παναμερικανικός δρόμος, που αν κάποιος επιχειρήσει να τον διασχίσει ίσως έχει κάνει ένα ταξίδι ζωής.
Σήμερα η Αλμπουκέρκη δεν είναι ιδιαίτερα αναπτυγμένη και μάλιστα η σύγχρονη δόμησή της δεν προσφέρει κάποιο ιδιαίτερο αξιοθέατο. Μοιάζει πολύ με μια μέση επαρχιακή πόλη, που ουσιαστικά μερικές ψηλές κατασκευές της αποτελούν τα σημάδια του αμερικανικού πολιτισμού πάνω της.
Taos
Φεύγοντας από το Los Alamos, για να πάει κανείς στη Santa Fe και την Αλμπουκέρκη κατευθύνεται νότια, περνώντας από έναν μεγάλο διαπολιτειακό αυτοκινητόδρομο. Από την άλλη μεριά όμως, προς τα βόρεια, βρίσκεται η περιοχή του Taos, όπου τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά.
Ένας μικρός δρόμος, που ακολουθεί την κοίτη του Rio Grande, περνάει μέσα από οικισμούς που έχουν ουσιαστικά χτιστεί εκατέρωθέν του. Ένας από αυτούς είναι η Española, η οποία είναι μια μεγάλη σε μήκος πόλη, αλλά στην πραγματικότητα μια μικρή κωμόπολη.
Το Taos είναι μια αγροτική περιοχή, όπου το μεγαλύτερο ποσοστό των κατοίκων είναι ιθαγενείς. Φτάνοντας κανείς εκεί, έχει την εντύπωση πως είναι πιο κοντά στο Περού, παρά στο Los Angeles ή τη Νέα Υόρκη. Είναι μια περιοχή που μπορεί κάποιος να ζήσει το πολιτισμικό σοκ μέσα στις ΗΠΑ, νιώθωντας για τα καλά ότι οι Ευρωπαίοι δεν κατάφεραν να αγγίξουν πολύ τον τρόπο ζωής.
Ο πρώτος σταθμός ήταν στο Ranchos de Taos, όπου βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης. Ένας ναός ο οποίος είναι φτιαγμένος ολοκληρωτικά με λάσπη και άχυρο, στην τυπική αρχιτεκτονική των pueblos. Γύρω του δεν υπάρχει σχεδόν τίποτα, παρά μόνο κάμποσα αγροτόσπιτα (ranchos) στα οποία οι κάτοικοι μένουν για να βρίσκονται κοντά σε καλλιέργειες, με την κόκκινη πιπεριά να συναντάται παντού, από τα μπαλκόνια όπου ξηρένεται μέχρι σ’όλα τα ντόπια φαγητά του New Mexico.
Ο δεύτερος σταθμός, όμως, είναι ακόμα πιο αυθεντικός, καθώς εκεί μπορεί κανείς να δει έναν άλλο κόσμο. Το Taos Pueblo είναι ένας οικισμός στον οποίο οι κάτοικοι δεν άλλαξαν καθόλου τις συνήθειές τους κατά το πέρασμα των αιώνων, μόνο τα ρούχα τους. Η άσφαλτος φτάνει μόνο μέχρι την είσοδο στον οικισμό και από ‘κει και πέρα, όλα είναι φτιαγμένα από λάσπη. Μια λάσπη που χαράσσει δρόμους και χτίζει σπίτια, με ψηλότερη κατασκευή το καμπαναριό του νεκροταφείου, που είναι φτιαγμένο στη μέση του οικισμού, ακριβώς μπροστά από το τέλος της ασφάλτου.
Rio Grande Gorge Bridge
Λίγα χιλιόμετρα πιο μακριά από το Taos, όμως, βρίσκεται και ένα από τα πιο μεγάλα οικοδομήματα της περιοχής, σε ένα σημείο που χαρακτηρίζεται από το συγκλονιστικό τοπίο του. Στην είσοδο της κοιλάδας του Rio Grande, εκεί που το πέρασμά του ορίζεται ακόμα από ένα στενό και βαθύ φαράγγι, είναι χτισμένη η Rio Grande Gorge Bridge. Η ενδιαφέρουσα οπτική γωνία είναι διπλή: από τη μια, έξω από τη γέφυρα, μπορεί κανείς να θαυμάσει την απίστευτη και δεσποτική κατασκευή, με το ατσάλι να τιθασσεύει τα εμπόδια της φύσης και να ανοίγει δρόμο για το πέρασμα των ανθρώπων, ενώ από την άλλη, πάνω από τη γέφυρα, μπορεί κανείς να αγναντέψει την πορεία του Rio Grande, από το βορρά και προς το νότο, καθώς αυτή έχει φτιαχτεί με παράταξη δυτικά-ανατολικά.
Ένα χαρακτηριστικό στοιχείο, όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, είναι ότι οι δυτικές πλαγιές του φαραγγιού, που δε φωτίζονται παρά μόνο λίγες ώρες από τον ήλιο, συγκρατούν το χιόνι, ενώ σε πολύ λίγα μέτρα απόστασης, στις ανατολικές πλαγιές, το έδαφος είναι εντελώς ξηρό.
The Black Mesa
Ένα τελευταίο ορόσημο που έχει αφήσει ο Rio Grande στην κοιλάδα του και λίγο πιο μακριά από τη σημερινή του κοίτη, είναι η Black Mesa. Στα ισπανοαγγλικά σημαίνει “Το Μαύρο Τραπέζι”, όμως ο όρος Mesa χρησιμοποιείται στην αγγλική γεωλογική ορολογία (και άρα στη διεθνή) για να χαρακτηρίσει υπερυψωμένα πεδία.
Έχει σχηματιστεί προφανώς από τη διάβρωση του εδάφους από το νερό του ποταμού, εκατέρωθεν του σημερινού σχηματισμού και ευτυχώς, αν περνάει κανείς από εκείνο το σημείο τις τελευταίες απογευματινές ώρες και κοντά στη χειμερινή πανσέληνο, οι σχετικές θέσεις Γης, Σελήνης και Ήλιου δημιουργούν ένα συγκλονιστικό θέαμα, που είναι δύσκολο να αποτυπωθεί, παρά μόνο να σκιαγραφιστεί από τον φωτογραφικό φακό.
Ακολουθώντας λοιπόν το βόρειο κομμάτι του Rio Grande κατάφερα να δω πράγματα που δύσκολα θα συναντούσα σε άλλα σημεία του πλανήτη, σε καμία περίπτωση πολύ μακριά από αυτή την περιοχή. Περίπου 1000 χιλιόμετρα οδήγησης ήταν ικανά να βάλουν μέσα στις φωτογραφικές εμπειρίες και τη μνήμη μου απίστευτες εικόνες, που η καθεμία μπορεί να περιγράφεται για ώρες.
Αυτό ήταν το πρώτο κομμάτι της εξερεύνησης μιας τεράστιας και απίστευτης χώρας, από φυσική, γεωμορφολογική αλλά και κοινωνική, πολιτισμική άποψη, με τη συνέχεια να προκαλεί την ανυπομονησία…
Be First to Comment