Peil Ghaelach στην ιρλανδική γλώσσα σημαίνει γαελικό ποδόσφαιρο. Οι Gaels, αποτελούν κομμάτι των Κελτών και είναι κυρίως αυτοί που έχουν εγκατασταθεί στο νησί του Έιρε, καθώς και ένα κομμάτι της Σκωτίας. Ο ιδιαίτερος πολιτισμός αυτών των λαών έχει συνδεθεί τους τελευταίους αιώνες με τη φανατική προσήλωση σε διάφορα αθλήματα ποδοσφαιρικού τύπου, όπως το ράγκμπι και το δικό τους ιδιαίτερο ποδόσφαιρο, που είναι γνωστό ως Ιρλανδικό Ποδόσφαιρο (Irish Football ή Irish Rules) ή Gaelic Football, ή στα ιρλανδικά Peil και Caid. Η ιρλανδική λέξη Peil σημαίνει ποδόσφαιρο κι έτσι εύκολα μπορεί να καταλάβει κανείς ότι αυτό το ποδοσφαιρικό παιχνίδι είναι η αναφορά για καθετί ποδοσφαιρικό στη χώρα που ρέει άφθονη η μπύρα και οι pubs αποτελούν το τεραίν του 3ου ημιχρόνου κάθε λαοφιλούς αθλητικής δραστηριότητας.
Το Gaelic Football εμφανίστηκε στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, όταν δηλαδή άρχισαν να ορίζονται οι διάφοροι κανόνες των ποδοσφαιρικών παιχνιδιών, προερχόμενων από το μεσαιωνικό βρετανικό football ή footeball. Στο σημείο αυτό χρειάζεται να διευκρινιστεί ότι football δε σημαίνει αυτό που είναι γνωστό στα ελληνικά ως ποδόσφαιρο (που αντιστοιχεί στο association football) και δεν αφορά αθλήματα όπου η μπάλα παίζεται με τα πόδια. Το μεσαιωνικό football ονομαζόταν έτσι γιατί ήταν το άθλημα των χωρικών, που δεν είχαν άλογα όπως οι ευγενείς και έπαιζαν όρθιοι, δηλαδή “στα πόδια τους”. Αυτό το παιχνίδι, περνώντας μέσα από τα κολέγια, όπου κωδικοποιήθηκε, δημιούργησε πολλά αθλήματα, με βασικότερο και περισσότερο όμοιό του το ράγκμπι (καθώς περιέχει το στοιχείο της πάλης σώμα με σώμα), το ποδόσφαιρο (association football ή soccer) και μια σειρά άλλων μεταξύ των οποίων και το gaelic football.
Η πρώτη αναφορά για την άσκηση κάποιου ποδοσφαιρικού παιχνιδιού (με τη μεσαιωνική έννοια) στην Ιρλανδία χρονολογείται στο 1308, όταν ο John McCrocan παρακολούθησε ένα παιχνίδι στο Novum Castrum de Leuan. Εν συνεχεία, με τις απαγορεύσεις του ποδοσφαίρου από 3 βασιλικά διατάγματα στη Βρετανική Αυτοκρατορία, λόγω της βιαιότητάς του, το παιχνίδι εμφανιζόταν και ξαναχανόταν στο νησί του Έιρε. Ωστόσο, από το 1860 και μετά το ράγκμπι άρχισε να αποκτά μεγάλη δημοφιλία στην Ιρλανδία, με τα κολλέγια να το υιοθετούν και τους πρώτους συλλόγους να εμφανίζονται. Με την παράλληλη εμφάνιση του association soccer, μια υβριδική μορφή, που αποτέλεσε το Gaelic Football άρχισε να αναδύεται με την πρώτη κωδικοποίησή της να λαμβάνει χώρα το 1887, με την ίδρυση της Gaelic Athletic Association, που έχει υπό την επίβλεψή της όλα τα ιρλανδικά, λεγόμενα γαελικά, σπορ.
https://www.youtube.com/watch?v=NcqeCATzHQk
Βασικοί κανόνες
Το gaelic football παίζεται σε ένα γήπεδο αντίστοιχο με αυτό του ράγκμπι, με μήκος 130-145 μέτρα, δηλαδή όσο η απόσταση μεταξύ των δύο dead ball lines, για τους μυημένους στο ράγκμπι, τη στιγμή που το πλάτος του είναι περίπου 80-90 μέτρα, δηλαδή λίγο μεγαλύτερο από αυτό του ράγκμπι. Στις δύο πλευρές του βρίσκονται τα τέρματα, τα οποία αποτελούνται από μία εστία με δίχτυα, πλάτους 6.5 και ύψους 2.5 μέτρων, ενώ οι δύο κάθετες δοκοί προεκτείνονται προς τα πάνω για να δημιουργήσουν ένα τέρμα αντίστοιχο με αυτό του ράγκμπι.
Στο παιχνίδι που διαρκεί 60 λεπτά στις περισσότερες κατηγορίες (2 ημίχρονα των 30) και 70 στην senior all-ireland (2 ημίχρονα των 35 λεπτών), ο σκοπός είναι η κάθε ομάδα να πετύχει τους περισσότερους πόντους. Αυτό γίνεται με δύο τρόπους, είτε με την επίτευξη γκολ, δηλαδή στέλνοντας τη μπάλα στα δίχτυα της εστίας, που δίνει 3 πόντους, είτε με την επίτευξη πόντων, δηλαδή στέλνοντας τη μπάλα πάνω από το οριζόντιο δοκάρι και ανάμεσα στα δύο κατακόρυφα.
Οι ομάδες έχουν 15 παίχτες οι οποίοι έχουν τις ακόλουθες θέσεις:
– Στην εστία υπάρχει ο τερματοφύλακας (goalkeeper) ο οποίος όπως και στο association football έχει διαφορετικού χρώματος εμφάνιση.
– Στην πρώτη γραμμή της άμυνας αγωνίζεται ο full back στο κέντρο και οι 2 corner backs στα άκρα.
– Μπροστά από αυτούς υπάρχει η τριάδα του centre half-back με τους δύο ακραίους, right half-back και left half-bak.
– Στη γραμμή του κέντρου αγωνίζονται οι 2 midfielders
– Μπροστά από αυτούς υπάρχει η τριάδα των half-forwards, right, centre και left αντίστοιχα.
– Στην κορυφή υπάρχει η τριάδα που αποτελείται από τους ακραίους επιθετικούς, τους 2 corner forwards και στη μέση τον full forward που συναντάται και ως centre forward.
Οι παίχτες μπορούν να μεταφέρουν τη μπάλα με τα χέρια, η πάσα γίνεται με χτύπημα της μπάλας είτε με την παλάμη είτε με γροθιά, μπορούν να την κλωτσήσουν ενώ μπορούν να τη διεκδικήσουν με τα χέρια από το έδαφος είτε από τον αντίπαλο, με την τεχνική της “τάπας” (χτυπώντας την) και του “τζατζαρίσματος” (μαρκάρισμα ώμο με ώμο). Ένας παίχτης που μεταφέρει τη μπάλα πρέπει κάθε 4 βήματα είτε να τη “σκάει” στο έδαφος είτε να τη χτυπάει με το πόδι του, όμως δε μπορεί να τη σκάσει 2 συνεχόμενες φορές, έτσι, συνήθως οι παίχτες εναλάσσουν το “σκάσιμο” (λεγόμενο bouncing) με το “τσαλιμάκι” (λεγόμενο soloing).
Υπάρχουν παραβάσεις που τιμωρούνται με φάουλ, ενώ πιο αυστηρές ποινές είναι αυτές που τιμωρούνται με κάρτες: κίτρινη κάρτα – παρατήρηση, μαύρη κάρτα – αποβολή με αντικατάσταση από συμπαίχτη, κόκκινη κάρτα – αποβολή χωρίς αντικατάσταση.
Η κάθε ομάδα, εκτός από τους 15 βασικούς παίχτες έχει και 15 αναπληρωματικούς στη σύνθεσή της, αλλά έχει δικαίωμα να πραγματοποιήσει μόνο 5 αλλαγές.
Η μπάλα είναι σφαιρική, μοιάζει με αυτή του βόλλεϋ, αλλά είναι μεγαλύτερη, καθώς έχει περιφέρεια 68-70 εκατοστά και ζυγίζει περίπου 480-500 γραμμάρια.
Οι κανόνες, στο σύνολό τους, όταν τους πρωτοβλέπει κανείς, ίσως μοιάζουν πολύ δαιδαλώδεις και δύσκολοι, όμως στην πράξη είναι πολύ πιο λογικοί και κατανοητοί, ενώ εξασφαλίζουν ένα τρομερό θέαμα στον αγωνιστικό χώρο. Το gaelic football είναι ένα παιχνίδι με ασταμάτητη ροή, αρκετό σκοράρισμα και δίνει τη δυνατότητα για ανάπτυξη της δεξιοτεχνίας των αθλητών του, κάτι που το κάνει ακόμα πιο θεαματικό.
Οι διοργανώσεις
Η μεγαλύτερη διοργάνωση του Gaelic Football είναι το All-Ireland Senior Football Championship, γνωστό απλά και ως All-Ireland. Διεξάγεται τους καλοκαιρινούς μήνες, από Μάη μέχρι Σεπτέμβρη και λαμβάνουν μέρος σ’αυτό 33 ομάδες. Οι 31 προέρχονται από τις κομητείες της Ιρλανδίας, 1 από το Λονδίνο και 1 από τη Νέα Υόρκη! Η διοργάνωση ξεκινάει με τους νοκ-άουτ αγώνες για την πρόκριση από τις 4 μεγάλες επαρχίες της Ιρλανδίας, Ulster (βόρεια), Leinster (ανατολικά), Connacht (δυτικά) και Munster (νότια). Στη συνέχεια, οι ομάδες που έχασαν την πρόκριση περνούν στο 2ο προκριματικό γύρο (κάτι σαν ρεπεσάζ) όπου έχουν μια δεύτερη ευκαιρία να προκριθούν στο εθνικό πρωτάθλημα. Από όλη αυτή τη διαδικασία προκύπτουν οι 8 ομάδες που παίζουν αγώνες νοκ άουτ σε εθνικό επίπεδο. Τα προημιτελικά, τα ημιτελικά και ο τελικός διεξάγονται στο Croke Park του Δουβλίνου.
Τους περισσότερους τίτλους, από το 1887 που ξεκίνησε η εν λόγω διοργάνωση, έχει κερδίσει η ομάδα του Kerry, μετρώντας 37 κατακτήσεις, ενώ οι εν ενεργεία πρωταθλητές είναι η ομάδα του Δουβλίνου, που κέρδισε το 2016 τον 26ο τίτλο της, κυριαρχώντας μάλιστα τα τελευταία χρόνια, καθώς έχει κερδίσει τα πρωταθλήματα του 2011, 2013, 2015 και 2016. Το τρόπαιο που απονέμεται στην πρωταθλήτρια ομάδα του All-Ireland είναι το Sam Maguire Cup που υπήρξε αθλητής του Gaelic Football και πολιτικός με το κόμμα των Ιρλανδών Ρεπουμπλικανών.
https://www.youtube.com/watch?v=nk9x5UsC8pw
Αν και το All-Ireland είναι ο θεσμός με το μεγαλύτερο πρεστίζ, υπάρχει και το πρωτάθλημα, χωρισμένο σε 4 κατηγορίες, στο οποίο συμμετέχουν οι 32 ομάδες από όλες τις κομητείες της Ιρλανδίας και από το Λονδίνο. Το πρωτάθλημα, που ονομάζεται National Football League, διεξάγεται από το Φλεβάρη μέχρι τον Απρίλη. Οι 2 πρώτες ομάδες κάθε κατηγορίες αγωνίζονται στον τελικό, ενώ οι 2 τελευταίες των τριών πρώτων υποβιβάζονται. Τους περισσότερους τίτλους και σε αυτή τη διοργάνωση, καθώς και τον πιο πρόσφατο, έχει κερδίσει η ομάδα του Kerry.
Ο ναός
Ένα άθλημα που λατρεύεται περισσότερο από κάθε άλλο στην Ιρλανδία, παρά το γεγονός ότι είναι άγνωστο έξω από τα σύνορα της χώρας, πρέπει να έχει το δικό του ναό. Οι τελικοί και όλες οι μεγάλες αναμετρήσεις διεξάγονται στο Croke Park του Δουβλίνου (ή Páirc an Chrócaigh στα ιρλανδικά) το οποίο είναι το 3ο μεγαλύτερο στάδιο στην Ευρώπη, με χωρητικότητα 82300 θεατών, πίσω μόνο από το Camp Nou της Βαρκελώνης και το Webley του Λονδίνου.
Στο Croke Park έχει συμβεί και ένα από τα σημαντικότερα και τραγικότερα γεγονότα της ιρλανδικής ιστορίας, που έμεινε με το όνομα Bloody Sunday (Ματωμένη Κυριακή). Στις 21 Νοέμβρη του 1920, κατά τη διάρκεια του Ιρλανδικού Πολέμου της Ανεξαρτησίας, η βασιλική αστυνομία, μαζί με δυνάμεις του βρετανικού στρατού, μπήκαν στον αγωνιστικό χώρο κατά τη διάρκεια του αγώνα μεταξύ των ομάδων του Δουβλίνου και του Tipperary. Βάλλοντας με πυρά κατά του πλήθους, σκότωσαν 13 θεατές καθώς και τον ποδοσφαιριστή του Tipperary, Michael Hogan, που προς τιμήν του μία κερκίδα του Corke Park φέρει το όνομά του.
Το ιρλανδικό πάθος
Το Gaelic Football είναι το σπορ που συγκεντρώνει το πάθος των Ιρλανδών, που σαν τρελοί θέλουν να παρακολουθούν τις μεγάλες αναμετρήσεις τους. Είναι, άλλωστε, εκτός από σπορ που συγκεντρώνει όλες τις κομητείες και ένα ιδιαίτερο εθνικό χαρακτηριστικό, για έναν πολύ περήφανο λαό, που διατηρεί τις παραδόσεις του. Έτσι, δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις που τους καλοκαιρινούς μήνες, κατά τη διάρκεια του All-Ireland, όπου κι αν βρίσκονται οι Ιρλανδοί για τις καλοκαιρινές τους διακοπές, όπως και στην Ελλάδα, να θέλουν να παρακολουθήσουν σε κάποια pub το δικό τους παιχνίδι, δίνοντας έτσι την ευκαιρία και στο κοινό άλλων χωρών να έρθει σε επαφή με το άθλημα. Αν λοιπόν το βρίσκετε κι εσείς ενδιαφέρον, βρείτε μια pub στα σαββατοκύριακα που ακολουθούν, παραγγείλτε μια Guiness ή Murphy’s και απολαύστε αυτό που τρελαίνει τους συμπαθείς κοκκινομάληδες Κέλτες!
Be First to Comment