Press "Enter" to skip to content

8 Μάρτη – Η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας εφαλτήριο για την κοινωνική πρόοδο

Όταν οι εργάτριες στην κλωστοϋφαντουργία της Νέας Υόρκης αποφάσισαν να απεργήσουν για το δικαίωμά τους σε ίσους μισθούς και συνθήκες εργασίας, έθεταν το ζήτημα της αναγνώρισης της γυναίκας, για πρώτη φορά στην ιστορία των εκμεταλλευτικών κοινωνιών, ως ισότιμου μέλους της ανθρώπινης κοινωνίας. Έσπαγαν στην ουσία τα στεγανά χιλιάδων χρόνων, που εμφανίστηκαν μαζί με την ιδιοκτησία αγαθών αλλά και ανθρώπων, δείχνοντας ότι το είδος μας μπορεί να προχωρήσει σε μια περίοδο ιστορικής ωριμότητας, θεσπίζοντας αντίστοιχες κοινωνικές σχέσεις, προκειμένου να επιτευχθεί η συνολικότερη κοινωνική πρόοδος.

Προφανώς, η αιτία που τις έσπρωξε στην αγωνιστική διεκδίκηση αυτού του δίκιου τους, δεν ήταν η αντίληψη των ιστορικών νομοτελειών, αλλά η πείνα και η ανέχεια. Η απόφασή τους όμως να εντάξουν τον αγώνα τους σε ένα ταξικό πολιτικό πλαίσιο εμφάνιζε ως ώριμο φρούτο στις διεκδικήσεις της ανθρωπότητας το ξεπέρασμα σχέσεων που την εμποδίζουν να βαδίσει προς το μέλλον. Προφανώς, καμία από όσες άφησαν το αίμα τους στους δρόμους της αμερικανικής μητρόπολης, δεν αντιλαμβανόταν εκείνη τη στιγμή την τεράστια ιστορική της συμβολή, αλλά είχαν κάνει το μεγάλο βήμα, για το οποίο υπάρχει τεράστιος λόγος να γιορτάζεται πανανθρώπινα αυτή η ιερή μέρα, η 8η του Μάρτη.

Ακόμα κι αν τα τελευταία χρόνια μία σειρά από “ιστοριογράφους” ξαναγράφουν τα γεγονότα και τις παραδόσεις όπως βολεύει μια χούφτα ανθρώπων που εκμεταλλεύεται δισεκατομμύρια άλλους, άντρες και γυναίκες, αυτή η συμβολή, εκείνων των γυναικών, από τις 8 του Μάρτη του 1857, άλλαξε την ποιότητα του λαϊκού κινήματος, εντάσσοντας στους κοινωνικούς αγώνες ένα πολύ σημαντικό κομμάτι τους, το γυναικείο κίνημα.

Την απόφαση για να τιμηθεί αυτή η μέρα, πρώτη φορά έλαβε η Παγκόσμια Συνέλευση Γυναικών, τμήμα της Β’ Σοσιαλιστικής Διεθνούς, στην Κοπεγχάγη, τον Αύγουστο του 1910. Με πρόταση που προήλθε από το Γερμανικό τμήμα της, από τις σοσιαλίστριες Luise Zietz και Clara Zetkin, το Συνέδριο ανέπτυξε μια ολοκληρωμένη πολιτική πλατφόρμα, που στηριζόταν στην ιδεολογία που θέλει συνολικά να σπάσει την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, εντάσσοντας μέσα σ’αυτή τις επιμέρους διεκδικήσεις που οι γυναίκες έπρεπε να βάλουν μπρος, τα δικαιώματά τους που άμεσα έπρεπε να κατακτηθούν.

Πολλοί σήμερα προσπαθούν να συνδέσουν αυτή την απόφαση μόνο με το δικαίωμα ψήφου, που σε άλλες χώρες κατακτήθηκε νωρίτερα και σε άλλες, λιγότερο αναπτυγμένες, αργότερα, με παράδειγμα την Ελβετία, όπου οι γυναίκες ψήφισαν για πρώτη φορά το 1971, όμως η ίδια η Ιστορία έδειξε ότι κι αυτό το ζήτημα συνδέεται με το ίδιο το περιεχόμενο του πολιτικοοικονομικού συστήματος. Αυτό δείχνει και η ίδια η αναγνώριση της 8ης Μάρτη ως Μέρας της Γυναίκας, από μια σειρά χωρών, με πρώτη την ΕΣΣΔ, που την αναγνώρισε ως εθνική γιορτή το 1917, δίνοντας φυσικά καθολικό δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες.

Άλλοι προσπαθούν να τη συνδέσουν με μικροαστικά σεξιστικά γκρουπούσκουλα, πολλές φορές στηριζόμενα σε κρατικές χρηματοδορήσεις, που έχουν ανάγει σε ιδεολογία το ρατσιστικό μίσος εναντίον κάθε ανθρώπου που δεν έτυχε να γεννηθεί σε περισσότερο καταπιεσμένες ομάδες. Γδύνοντας τα δικαιώματα της γυναίκας από κάθε ταξική ουσία, ο “μοντέρνος” αντιδραστικός φεμινισμός λειτουργεί ως το καλύτερο δώρο σε όσους επιθυμούν να ξεχαστεί η ουσία του μηνύματος και η παρακαταθήκη του 1857, γυρίζοντάς μας ουσιαστικά περισσότερα από 160 χρόνια πίσω. Η αντίληψη ότι ένας λευκός άντρας, ακόμα κι αν είναι εργάτης, ακόμα κι αν είναι σκληρά εκμεταλλευόμενος, δε μπορεί να αντιληφθεί και να παλέψει για τα δικαιώματα μιας νέγρας γυναίκας, είναι η αντίληψη που προτίθεται να σκοτώσει την ενότητα της εργατικής τάξης για τη διεκδίκηση μιας ζωής χωρίς καμία εκμετάλλευση, ούτε ταξική, ούτε σεξιστική, ούτε φυλετική.

Την ίδια στιγμή, το γδύσιμο από το πολιτικό της μήνυμα συμβαίνει και με την αλλαγή του περιεχομένου της συζήτησης αυτή τη μέρα. Αφαιρώντας κάθε στοιχείο που περιέχει την πάλη για μετασχηματισμό της κοινωνίας σε μια μορφή που η θέση της γυναίκας θα αποτελεί παρωχημένο ζήτημα, καθώς θα εξυπακούεται ο ισότιμος ρόλος της στην κοινωνία και όλα τα αγαθά που μπορούν να προσφερθούν σε όλους τους ανθρώπους, στέκονται σε συναισθηματικά επιμέρους ζητήματα, στα οποία βεβαίως μοιάζει σε πολλούς απάνθρωπο αν προσπαθήσεις να τα αναδείξεις σε βαθύτερο βαθμό, όπως ο γυναικείος καρκίνος, οι μονογονεϊκές οικογένειες κλπ.

Η απάντηση είναι μία και απλή. Οι εργάτριες της Νέας Υόρκης το 1857, οι Σουφραζέτες των αρχών του 20ου αιώνα, οι γυναίκες που προσπαθούν να συντηρήσουν μόνες τους την οικογένειά τους σήμερα, που είναι εκτεθειμένες σε μια σειρά κινδύνους, φυσικούς και κοινωνικούς, απέναντί τους δεν έχουν τους άντρες. Οι άντρες στο πλάι αυτών των γυναικών αντιλαμβάνονται ως δική τους υπόθεση την πάλη για όλα τα επιμέρους αυτά ζητήματα. Γυναίκες και άντρες, δεν ενδιαφέρονται για την κατάληξη μιας προσφώνησης, ούτε για την αλλαγή της γλώσσας που μιλάμε, αλλά για το γκρέμισμα της εκμετάλλευσης που με όποια λέξη και κατάληξη κι αν την πεις παραμένει το ίδιο σκληρή και απάνθρωπη για όλους, πιο σκληρή για όσους έχουν ανάγκη από μεγαλύτερη φροντίδα, για φυσικούς ή κοινωνικούς λόγους.

Η 8η Μάρτη δυστυχώς σήμερα δεν είναι μόνο μέρα τιμής. Αυτό τον τίτλο θα τον έχει όταν η ανθρωπότητα απαντήσει θετικά στο κάλεσμα εκείνων των εργατριών που έβαζαν το δικό τους συμφέρον στο πλαίσιο των συμφερόντων της τάξης τους – κι αυτό θα γίνει όταν πια δε θα υπάρχουν τάξεις και δε θα υπάρχει ανθρώπινη εκμετάλλευση. Μέχρι τότε, πέρα από μέρα τιμής, θα είναι και μέρα για να γιορτάζεται η πάλη των γυναικών με τον μόνο τρόπο που μπορεί να εορταστεί, με την ανάδειξη του περιεχομένου των αγώνων τους, με τη συνέχισή τους για την πραγματική τους δικαίωση που θα είναι δικαίωση του ίδιου του ανθρώπινου είδους.

Be First to Comment

Αφήστε μια απάντηση

© Publica 2017 - 2025